PROJECT: TikTok & Νέοι

PROJECT: TikTok & Νέοι

Κλείσιμο
Project: TikTok & Νέοι
  • Σχετικά με το project

    Αδιαμφισβήτητα το TikTok αποτελεί την πλέον περιζήτητη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης συγκριτικά με τις άλλες εφαρμογές του ψηφιακού σύμπαντος. Από την έναρξη της λειτουργίας του, το 2016, έως τις μέρες μας και με κομβικό σταθμό ιλιγγιώδους ανάπτυξης τη διετία της πανδημικής κρίσης (2019-2020), ο αριθμός των χρηστών του διαρκώς αυξάνεται (1,5 δισεκατομμύριο ανά μήνα παγκοσμίως-3.84 εκατομμύρια και ποσοστό αύξησης 27.5% των χρηστών κατά το έτος 2023-2024 στην Ελλάδα). Μαζί όμως με τον αριθμό των χρηστών, αυξάνεται και η δημόσια ανησυχία για τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες και την πολιτική επίδραση που μπορεί να προκαλέσει η πολύωρη, ημερήσια έκθεση στο συγκεκριμένο Μέσο. Ιδιαιτέρως δε καθώς, την πρωτοκαθεδρία στην κατανάλωση οπτικού περιεχομένου της πλατφόρμας κατέχει το νεανικό κοινό, η επονομαζόμενη Gen Z (18-25 ετών) με ποσοστό 30,5% επί του συνόλου των χρηστών του, αλλά και άτομα που ανήκουν στο φάσμα της ανηλικότητας (13-17 ετών) με ποσοστό 30,2% αντίστοιχα .

    Στόχος της παρούσας έρευνας δεν είναι η αναπαραγωγή του ηθικού πανικού αλλά η νηφάλια χαρτογράφηση αυτού του ψηφιακού οικοσυστήματος και των κύριων πολιτισμικών και πολιτικών δυναμικών που αναπτύσσονται εντός του. Η έρευνα εξετάζει ενδιαφέρουσες παραμέτρους σε σχέση με τη χρήση της δημοφιλούς πλατφόρμας από τη Gen Z, όπως τα κίνητρα συμμετοχής στην πλατφόρμα, ο τρόπος διαμοιρασμού του περιεχομένου, το ενδιαφέρον για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, οι διαδικασίες πολιτικοποίησης μέσω της πλατφόρμας και η συσχέτιση της ψηφιακής δραστηριότητας με άλλους τρόπους πολιτικής συμμετοχής και ακτιβισμού, η δημοφιλία των λογαριασμών των πολιτικών αρχηγών, οι έμφυλες διαφοροποιήσεις και οι νέες μορφές ενόχλησης και απειλής που αναδεικνύονται από τη χρήση της πλατφόρμας.

  • Ταυτότητα

     Το ερευνητικό πρόγραμμα ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2024.

  • Επιστημονική Υπεύθυνη
  • Συντονίστρια Project

    Μαρία Λούκα

  • Συντελεστές/τριες

Έρευνα Eteron | TikTok & Νέοι

03.02.2025
Tags: tiktok

TikTok & Νέοι: Αποτελέσματα της Έρευνας

 

TikTok και GenZ στην Ελλάδα

 

Ταυτότητα έρευνας

Η έρευνα διεξήχθη από την aboutpeople για το ETERON – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, στο διάστημα 15-20 Νοεμβρίου. Συμμετείχαν 440 άτομα ηλικίας 16-25 από όλη την Ελλάδα, όλοι/ες χρήστες/στριες της πλατφόρμας TikTok. Η δειγματοληψία έγινε μέσω του onlinepanel της εταιρείας, με τη μέθοδο των αυτοσυμπληρούμενων ηλεκτρονικών συνεντεύξεων (CAWI) καιτη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. 

Πόσο συχνά χρησιμοποιούν το TikTok – Τι γίνεται με τα υπόλοιπα socialmedia

Το 44,8% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι χρησιμοποιεί το TikTok καθημερινά για περισσότερες από 3 ώρες, ενώ τo 35,2% το χρησιμοποιεί καθημερινά αλλά για λιγότερο από 3 ώρες. Το 10,7% αναφέρει ότι χρησιμοποιεί την πλατφόρμα 3-5 φορές την εβδομάδα, το 5,9% 1-2 φορές την εβδομάδα, ενώ το 2,5% δηλώνει ότι κάνει επιλεκτική χρήση για να παρακολουθήσει συγκεκριμένους λογαριασμούς ή hashtags. Οι άνδρες καταγράφουν καθημερινή χρήση άνω των 3 ωρών σε ποσοστό 39,1%, ενώ οι γυναίκες σε ποσοστό 50,9%. 

Το Instagram χρησιμοποιείται από το 98% των χρηστών του TikTok, το YouΤube από το 91,8% και το Facebook από το 72%. Χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται για το Pinterest (42,7%), το Χ (33%), το Snapchat (26,8%) και το LinkedIn (18%). Το Pinterestείναι πιο δημοφιλές στις γυναίκες (63,6%) συγκριτικά με τους άνδρες (22,7%), ενώ αντίστροφα, το Χ προτιμάται από τους άνδρες (47,1%) σε σχέση με τις γυναίκες (17,8%).

TikTok = Διασκέδαση

Η διασκέδαση είναι ο κύριος λόγος χρήσης της πλατφόρμας (78,1%). Ακολουθεί η επικοινωνία με φίλους/ες (28,7%), η εκπαίδευση, καθώς και η ενημέρωση για την κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα (22,8%). Στη συνέχεια έρχονται η πληροφόρηση για καταναλωτικά αγαθά (21,4%), η ζωντανή αλληλεπίδραση και η τέχνη (20,7%), η ευκολία σε σχέση με τον γραπτό λόγο (16,4%) και η δημιουργία προσωπικού περιεχομένου (15,9%). Ένα 10,9% των χρηστών/στριων του TikTok χρησιμοποιεί τη πλατφόρμα για επιστημονικά ζητήματα, ενώ η δημιουργία νέων γνωριμιών καταγράφει 4,6%. Το 3,6% χρησιμοποιεί την πλατφόρμα για να βγάλει χρήματα και το 2,7% για την προώθηση οικονομικής δραστηριότητας. Οι γυναίκες καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά στους κύριους λόγους χρήσης, ενώ οι άνδρες υπερτερούν στους λιγότερο δημοφιλείς λόγους.

Χιούμορ, φαγητό, ταξίδια στην κορυφή των προτιμήσεων

Τα χιουμοριστικά βίντεο καταλαμβάνουν την κορυφή των προτιμήσεων (47,4%). Ακολουθούν το φαγητό (33,9%) και τα ταξίδια (24,6%). Οι γυναίκες δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τη μόδα (35% έναντι 20% του γενικού κοινού), τα ταξίδια (31,3%), τους influencers (24,8%) και τις DIY/χειροτεχνίες (16,8%). Αντίθετα, οι άνδρες ενδιαφέρονται περισσότερο για αθλητικές ειδήσεις (35,3%), επιστήμη (23,7%) και κρυπτονομίσματα (17%). 

Videosharing

Οι χρήστες/στριες του TikTok μοιράζονται βίντεο στο μεγαλύτερο ποσοστό (81,8%) με φίλους και φίλες, ενώ το 58% μοιράζεται με μέλη της οικογένειάς τους. Το 22,3% μοιράζεται βίντεο με άτομα από άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και το 17,5% με συναδέλφους. Μικρότερα ποσοστά video sharing παρατηρούνται με μέλη μαθητικών ή φοιτητικών συλλόγων (11,6%), με άτομα που έχουν κοινά πολιτιστικά ή καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα (7,5%), με οπαδούς αθλητικών ομάδων (5%)και με μέλη πολιτικών συλλογικοτήτων (3,2%). 

Περιεχόμενο κοινωνικών προφίλ

Το 31,7% θεωρεί χρήσιμο το περιεχόμενο που αφορά στην ενδυνάμωση και τα δικαιώματα των γυναικών, το 24,6% το περιεχόμενο για τα ανάπηρα άτομα, το 22,8% τα πολιτικά πρόσωπα και την πολιτική, το 16,9% την ενδυνάμωση και τα δικαιώματα των ανδρών, ενώ το ίδιο ποσοστό αφορά το περιεχόμενο για τρανς και queer άτομα. Τα θρησκευτικά θέματα συγκεντρώνουν 14,1%, τα θέματα οπαδικών συνδέσμων 13,7%, οι πρόσφυγες και μετανάστες 13,2%, οι πατριωτικές ομάδες 11,8% και οι Ρομά 6,4%. Έναποσοστό της τάξης του 18,9% δεν βρίσκει χρησιμότητα σε κανένα από τα προαναφερθέντα περιεχόμενα. Οι γυναίκες προκρίνουν τα δικαιώματα των γυναικών με ποσοστό (50,2%), ενώ οι άνδρες επικεντρώνονται περισσότερο σε πολιτικά πρόσωπα (30,2%). 

1 στους 10 παρακολουθεί με μεγάλη συχνότητα την πολιτική στο TikTok

Οι χρήστες/στριες του TikTok δηλώνουν ότι παρακολουθούν πολιτικά θέματα με πολύ μεγάλη συχνότητα σε ποσοστό 10%, αρκετά συχνά σε ποσοστό το 31,4%, και περιστασιακά,σε προεκλογικές περιόδους, σε ποσοστό 35,5%. Το 22,3% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι δεν παρακολουθεί σχεδόν ποτέ πολιτικά θέματα.  

Όσον αφορά στο εάν οι ίδιοι/ες οι χρήστες/στριες της πλατφόρμας δημοσιεύουν πολιτικά θέματα,η πλειοψηφία (75%) δηλώνει ότι δεν το κάνει, καθώς δεν τους αρέσει να καυγαδίζουν στην πλατφόρμα (45,9%), το 16,6% γιατί δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική γενικά και το 12,5% γιατί θεωρεί ότι η πολιτική δεν έχει θέση στο TikTok. Χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται στις θετικές δηλώσεις, όπως η ευαισθητοποίηση για κοινωνικά ζητήματα (7,7%), η αίσθηση ότι μπορούν να συμβάλουν θετικά (6,8%) ή η σύνδεση του TikTok με τη ζωή τους (5,9%). 

Το TikTok και η Δημοκρατία 

Το 28% των χρηστών/στριων θεωρεί ότι η πλατφόρμα κάνει κυρίως καλό στη Δημοκρατία, το 16,6% θεωρεί ότι κάνει κυρίως κακό, ενώ το 45,9% πιστεύει ότι δεν έχει καμία επίδραση. Τα υψηλότερα ποσοστά για την άποψη ότι το TikTok κάνει κυρίως κακό στη Δημοκρατία καταγράφονται στους/στις μαθητές/τριες (26,9%), στους/στις εργαζόμενους/ες μερικής απασχόλησης (27,3%) και στους/στις άνεργους/ες (20,5%).

Πολιτικοί στοTikTok

Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (73%) δεν ακολουθεί λογαριασμούς πολιτικών κομμάτων ή πολιτικών προσώπων. Από το 25,7% που ακολουθεί, οι άνδρες έχουν υψηλότερο ποσοστό (34,2%) συγκριτικά με τις γυναίκες (16,8%). Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός στο TikTok (50,4%), ακολουθούμενος από τον Στέφανο Κασσελάκη (32,7%) και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου (30,1%). Άλλοι πολιτικοί όπως η Αφροδίτη Λατινοπούλου (22,1%), ο Νίκος Ανδρουλάκης (19,5%) και ο Κυριάκος Βελόπουλος (18,6%) ακολουθούν με χαμηλότερα ποσοστά. Μονοψήφια ποσοστά συγκεντρώνουν ο Δημήτρης Κουτσούμπας (9,7%), ο Δημήτρης Νατσιός (7,1%) και ο Αλέξης Χαρίτσης (6,2%). Σημειώνεται ότι την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε εκλέξει νέο πρόεδρο.

Πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα στο TikTok

Τα πολιτικά ζητήματα που παρακολούθησαν πιο συστηματικά τους τελευταίους 12 μήνες οι χρήστες/στριες ήταν το θέμα  των Τεμπών (44,8%), η ακρίβεια  (35,9%) και οι αμερικανικές εκλογές (35,5%). Ακολουθούν ο πόλεμος στην Ουκρανία (24,8%), ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή (20,5%) και οι Ευρωεκλογές (20,2%). Χαμηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις (17,7%), τα ελληνοτουρκικά (11,8%), το προσφυγικό (10%) και οι εσωκομματικές εκλογές σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ (6,4%).

Τα κοινωνικά ζητήματα που παρακολούθησαν πιο συστηματικά το τελευταίο 12μηνο, ήταν οι γυναικοκτονίες (37%), ακολουθούμενο από τις φυσικές καταστροφές (30,9%) και τα θέματα τεχνητής νοημοσύνης (22,7%). Συστηματικό ενδιαφέρον παρατηρθηκε και για τα ζητήματα βίας μεταξύ φυσικών προσώπων και βία ανηλίκωνγια το 18,2%, την αστυνομική βία (17,5%), την κλιματική αλλαγή (16,6%) και τα ανθρώπινα δικαιώματα (15,2%).Εργασιακά δικαιώματα (13,2%), ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα (11,8%), φιλοζωικές δράσεις (11,6%) και η woke ατζέντα (10,7%) σημειώνουν μικρότερα ποσοστά, ενώ το μεταναστευτικό (9,8%), τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (5,7%), η θρησκεία (5,2%), ο υπερτουρισμός (5%) και η κριτική στα εμβόλια (4,3%) συμπληρώνουν τις επιλογές.

Ενθάρρυνση συμμετοχής μέσω TikTok

Το 31,8% των χρηστών/στριων συμμετείχε σε online συζητήσεις για κοινωνικά ζητήματα, ενώ το 22,7% δηλώνει ότι το TikTok τους έχει ωθήσει να λάβουν μέρος σε εκλογικές διαδικασίες.Το 17% συμμετείχε σε διαδικτυακό ακτιβισμό ή άλλες πρωτοβουλίες ακύρωσης (#cancel) που στοχεύουν εταιρίες, ομάδες, πρόσωπα ή εφαρμογές με ανάρμοστη στάση, ενώ το 16,8% σε αυθόρμητες δράσεις με κοινά ενδιαφέροντα. Επιπλέον, το 15% έχει μέρος σε διαδηλώσεις ή άλλες δημόσιες δράσεις διαμαρτυρίας, και το 11,1% έχει ωθηθεί σε ομαδικό σχολιασμό με live περιεχόμενο. Αξίζει να σημειωθεί ότι 1 στους 3(32%) δηλώνει ότι δεν συμμετέχει σε καμία από τις προαναφερθείσες δραστηριότητες. Από τα δημογραφικά στοιχεία, παρατηρείται ότι οι γυναίκες (35%) ενθαρρύνονται περισσότερο από τους άνδρες (28,4%) να συμμετάσχουν σε online συζητήσεις πάνω σε κοινωνικά ζητήματα, ενώ οι κάτοικοι Αττικής (22,3%) εμφανίζουν μεγαλύτερη συμμετοχή σε διαδικτυακό ακτιβισμό ή πρωτοβουλίες ακύρωσης (#cancel) συγκριτικά με τους κατοίκους εκτός Αττικής (14%). 

Λόγοι διακοπής παρακολούθησης λογαριασμών στο TikTok

Τέλος, οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι χρήστες/στριες σταματούν να παρακολουθούν λογαριασμούς στο TikTok είναι η διάδοση ψευδών ειδήσεων (60,2%) και το βαρετό περιεχόμενο βίντεο (50%). Άλλοι λόγοι είναι η χρήση εκφράσεων μίσους κατά κοινωνικών ομάδων ή ατόμων (42,3%), η προώθηση αναξιόπιστων προϊόντων ή υπηρεσιών (36,6%) και η αίσθηση προσωπικής απειλής (32,3%). Επίσης, το 25,7% απομακρύνεται λόγω φλύαρου σχολιασμού γύρω από την πολιτική, ενώ το 11,8% δηλώνει ότι η μη συστηματική παρουσία ενός λογαριασμού τους αποθαρρύνει να τον ακολουθούν.

Δείτε ολόκληρη την έρευνα σε pdf 

Πολιτική Cookies