Adam Tooze: Η διαχείριση του δημόσιου χρέους είναι θέμα πολιτικής

Ο Adam Tooze, ένας από τους πιο επιδραστικούς διανοητές της εποχής μας, βρέθηκε σήμερα στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και συζήτησε με τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη, διευθυντή του Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή σχετικά με την αναζήτηση ενός Νέου Παραδείγματος Οικονομικής Δικαιοσύνης σε ταραχώδεις καιρούς.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Γ. Σακελλαρίδη, ο Adam Tooze εκτίμησε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν οδηγεί στην “απο-παγκοσμιοποίηση”, αλλά στην αναδιαμόρφωση της παγκοσμιοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα αρθούν γενικά οι διεθνείς οικονομικές διασυνδέσεις, αλλά θα δημιουργηθούν νέες, ενώ κάποιες από τις υφιστάμενες θα ενισχυθούν και κάποιες θα αποδυναναμωθούν. Πλέον η οικονομική, στρατηγική και πολιτική εξουσία δεν διαρθρώνονται με τον ίδιο “σειριακό” τρόπο, όπως παλιότερα, αλλά με έναν καινούργιο, περίπλοκο και ορισμένες φορές αντιφατικό τρόπο.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η παρατήρηση του Tooze ότι η αύξηση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη μπορεί να έχει ως ευτυχή “παρενέργεια” την ελάφρυνση του χρέους των χωρών της ευρωζώνης. Ωστόσο, δεν πρέπει να μένουμε προσκολλημένοι/ες σε μια δυτικοκεντρική οπτική. Χώρες του Παγκόσμιου Νότου όπως η Αλγερία και η Σρι Λάνκα κινδυνεύουν από μια νέα κρίση χρέους λόγω της αλματώδους ανόδου των τιμών των καυσίμων.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της φτώχειας, ο Tooze υποστήριξε ότι αυτό παίρνει τις διαστάσεις του χάσματος των γενεών. Η φτώχεια απειλεί πρωτίστως τα παιδιά, τη Generation Z και τα νέα ζευγάρια.

Τέλος, υπογράμμισε ότι η μορφή που θα πάρει ο κόσμος μετά τον πόλεμο, δεν έχει κριθεί. Παραμένει ένα ανοιχτό πολιτικό ζήτημα. Το στοίχημα είναι να πάρουν οι κοινωνίες τον έλεγχο της οικονομικής ιστορίας.

Ο Adam Tooze, διδάσκει Σύγχρονη Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, κατέχοντας την έδρα Shelby Cullom Davis και είναι διευθυντής του European Institute του ίδιου Πανεπιστημίου, ενώ στο παρελθόν έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια του Cambridge και του Yale. Έχει χαρακτηριστεί από το περιοδικό Foreign Policy ως ένας από τους κορυφαίους διεθνώς διανοητές της δεκαετίας.Για το τελευταίο του βιβλίο “Shutdown: How Covid Shook the World’s Economy” που κυκλοφόρησε το 2021, ο Economist έγραψε ότι ο “Tooze επιδεικνύει μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να χειρίζεται την λεπτομέρεια. Και η έκταση που καλύπτει είναι εξαιρετικά ευρεία. Πρόκειται για μία πραγματικά αληθινή εικόνα του παγκόσμιου αντίκτυπου της κρίσης”.

Τα δύο τελευταία του βιβλία του, Shutdown και Crashed, θα κυκλοφορήσουν στα ελληνικά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Πιο συγκεκριμένα, το Crashed θα κυκλοφορήσει μετά το Πάσχα με τίτλο “Πολιτική οικονομία μιας κατάρρευσης”.