Έρευνα Eteron: Rap και νέα γενιά

Η έρευνα του Eteron που πραγματοποιήθηκε 5-9 Μαΐου, επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη σχέση της νέας γενιάς με τη ραπ μουσική. Συνολικά, απάντησαν 520 άτομα 17-29 ετών, από όλη την Ελλάδα και η συλλογή των στοιχείων έγινε από την aboutpeople. 

Ποιο είδος μουσικής ακούνε περισσότερο;

Η ποπ μουσική είναι το δημοφιλέστερο είδος με το 69,4% των ερωτώμενων να δηλώνει ότι την ακούει έστω και περιστασιακά. Ακολουθεί η ραπ (61,5%), τα λαϊκά ελληνικά (53,7%), η ροκ (52,5%), τα έντεχνα (48,7%), η ηλεκτρονική μουσική (40,6%), τα παραδοσιακά ελληνικά (34,2%) και η K-pop (18,7%). Όσον αφορά στις δύο πιο αγαπημένες κατηγορίες, η ποπ προηγείται με 38,5%, ακολουθούμενη από τη ραπ (31,5%), τα λαϊκά (27,1%), τη ροκ (23,5%) και τα έντεχνα (18,7%). 

Οι τρόποι με τους οποίους η Gen Z ακούει πιο συχνά μουσική είναι το YouTube (78,3%) και οι ψηφιακές πλατφόρμες, όπως το Spotify ή το iTunes (76,3%). Περίπου ένας στους τρεις (28,8%) ακούει μουσική από  live ή συναυλίες, ενώ το ίδιο ποσοστό  έχει αποθηκευμένα τραγούδια στη συσκευή του. Η χρήση CD και βινυλίων βρίσκεται στο 12,7%.

Γιατί ακούνε ραπ;

Όταν οι συμμετέχοντες που ακούν ραπ ρωτήθηκαν για τους λόγους που την προτιμούν, οι περισσότεροι απάντησαν πως τους αρέσει ο ρυθμός (56,9%). Το 36,8% ακούει για τον κοινωνικό και πολιτικό στίχο και το 28,6% ταυτίζεται με τις εμπειρίες των ράπερ. Για το 18,9% η ραπ είναι το κυρίαρχο είδος που εμφανίζεται στις μουσικές πλατφόρμες, ενώ το 16,4% δηλώνει πως ακούει ραπ επειδή επηρεάζεται από την παρέα του και το 6,9% επειδή είναι αντισυμβατική. 

H πλειονότητα όσων ακούνε ραπ μουσική φαίνεται να έχει μακροχρόνια σχέση με το είδος. Συγκεκριμένα, το 58,3% δηλώνει ότι ακούει ραπ πάνω από 5 χρόνια, το 27% αναφέρει ότι ακούει ραπ εδώ και 3 έως 5 χρόνια, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό (14,1%) ξεκίνησε πιο πρόσφατα, στα τελευταία 1 με 3 χρόνια.

Η ραπ δεν είναι το ίδιο με την τραπ

Το 79,8% των ερωτώμενων θεωρεί ότι η ραπ και η τραπ είναι διαφορετικά είδη μουσικής, ενώ το 18,7% τις βλέπει ως το ίδιο είδος. Από εκείνους που τις διαχωρίζουν, το 49,2% εντοπίζει τη βασική τους διαφορά στη θεματική των στίχων, το 25,8% στο πρότυπο lifestyle και το 23,1% στον μουσικό ρυθμό. Ανάμεσα σε όσους ακούν ραπ, το 65,6% δηλώνει ότι ακούει κυρίως ραπ, το 23,1% τραπ. 

Υποτιμητικοί για τις γυναίκες οι στίχοι της τραπ

Οι στίχοι της ραπ θεωρούνται από το 25% των συμμετεχόντων ότι είναι υπέρ των αδύναμων, από το 21,5% αντιφασιστικοί και από το 20,6% υπέρ του περιθωρίου. Το 19% τους βρίσκει υποτιμητικούς για τις γυναίκες, ενώ το 16,9% πιστεύει ότι αντιμετωπίζουν τα φύλα ισότιμα. Το 14,2% τους βλέπει ως ενδυναμωτικούς για τους άνδρες, το 10,4% θεωρεί ότι απενοχοποιούν τα ναρκωτικά, το 9,6% ότι είναι ρατσιστικοί, και το 8,1% ομοφοβικοί. Σχετικά με  τους στίχους της τραπ, το 48,3% τους βρίσκει υποτιμητικούς για τις γυναίκες, το 23,8% ομοφοβικούς, το 21,3% ρατσιστικούς και το 19,8% ότι απενοχοποιούν τα ναρκωτικά. Μικρότερα ποσοστά συνδέουν τους στίχους με την ενδυνάμωση των ανδρών (11,3%), την υποστήριξη του περιθωρίου (7,7%), την ισότητα των φύλων (6,9%) και με τον αντιφασισμό (5,6%). 

Μεταξύ όσων ακούν ραπ, το 41,9% δηλώνει ότι η ραπ βοηθά στο να εκτονώνεται. Ακολουθούν, το να ξεχνιούνται από την καθημερινότητα (28,8%) και το να καταλάβουν τι συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία (26,9%). Παράλληλα, ένα 23,1% αναφέρει ότι τους βοηθά να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους, ενώ ένα 22,8% δηλώνει ότι τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα ψυχολογικά. Μικρότερο είναι το ποσοστό όσων νιώθουν ότι μέσω της ραπ ανήκουν σε μια κοινότητα (10%).

Τι απαντούν για τις αναφορές στο πολιτικό σύστημα;

Για όσους ακούν ραπ, οι απόψεις για διάφορες θεματικές που εμφανίζονται στους στίχους έχουν ως εξής: οι αναφορές στο πολιτικό σύστημα καταγράφουν τη θετικότερη αποδοχή, με 68,4% να τις βλέπει θετικά, ενώ οι αναφορές στην αστυνομία και στα γήπεδα/οπαδική κουλτούρα αποτυπώνουν πιο μοιρασμένες απόψεις. Οι πρώτες κρίνονται θετικά από 43,1% και αρνητικά από 45,6%, ενώ οι δεύτερες έχουν 45,9% θετικές και 40% αρνητικές απόψεις. Σχετικά με τις αναφορές στις γυναίκες, υπάρχει πλειοψηφία αρνητικής αποτίμησης (52,8%), ενώ οι αναφορές στον εύκολο πλουτισμό κρίνονται επίσης κυρίως αρνητικά (55,3%). Πιο έντονη είναι η απόρριψη των αναφορών στα ναρκωτικά (65,6%) και στην παρανομία (57,2%). 

Η δημόσια συζήτηση για τη ραπ και την παραβατικότητα θεωρείται από το 46% ότι κινείται προς λάθος κατεύθυνση, ενώ το 22,1% την κρίνει θετικά. Το 27,7% δηλώνει ότι δεν την έχει παρακολουθήσει. Στο ερώτημα αν οι στίχοι της ραπ πρέπει να ελέγχονται, το 43,1% συμφωνεί, το 41,9% διαφωνεί και το 12,1% δηλώνει ότι δεν τον απασχολεί το θέμα.

Μεταξύ όσων ακούν ραπ, το 70% δηλώνει ότι μέσω της ραπ έχει κατανοήσει καλύτερα τόσο την αστυνομική βία και αυθαιρεσία, όσο και τη διαφθορά του πολιτικού συστήματος, ενώ το 72,8%, αναφέρει πως η ραπ τούς έχει βοηθήσει να καταλάβουν ζητήματα όπως η φτώχεια, η ακρίβεια και οι κοινωνικές ανισότητες. Όταν πρόκειται για ζητήματα που αφορούν την ανδρική ταυτότητα, το 43,1% δηλώνει ότι έχει βοηθηθεί από τη ραπ, ενώ το 48,4% απαντά αρνητικά. Πάνω από τους μισούς ακροατές (55,3%) θεωρούν ότι η ραπ έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται κοινωνικά ζητήματα.

Αυθεντικότητα, ρυθμός και story-telling

Στους ακροατές της ραπ, το στοιχείο που ξεχωρίζει ως πιο θετικό χαρακτηριστικό του είδους είναι η αυθεντικότητα (26,9%), ο μουσικός ρυθμός (23,4%) και το story-telling (22,5%), ενώ ο κοινωνικός σχολιασμός συγκεντρώνει 18,4%. Χαμηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν η διασκέδαση (4,7%) και οι επιθετικοί στίχοι (2,5%). 

Σχετικά με το αν οι ίδιοι οι ράπερ επηρεάζουν τις πολιτικές πεποιθήσεις των ακροατών τους: το 11,6% δηλώνει ότι επηρεάζεται αρκετά, το 36,3% λίγο, ενώ σχεδόν οι μισοί (49,1%) απαντούν ότι δεν επηρεάζονται καθόλου. Η συμμετοχή στο ίδιο το δημιουργικό κομμάτι της ραπ είναι σχετικά περιορισμένη στους ακροατές ραπ, με μόνο το 9,7% να δηλώνει ότι γράφει στίχους, κάνει beats ή παραγωγές.

Αν οι ακροατές της ραπ μπορούσαν να αλλάξουν κάτι στη ραπ σκηνή, το 39,1% θα έδινε περισσότερο χώρο στις γυναίκες ράπερ, το 30,6% θα περιόριζε τις αντιπαραθέσεις στα social media και το 26,9% θα ήθελε μεγαλύτερη πολιτική και κοινωνική δραστηριοποίηση των καλλιτεχνών. 

Για όσους ακούνε ραπ, η εικόνα των γυναικών ράπερ είναι θετική (60,3%), ενώ ένα 27,8% δηλώνει αδιάφορο και το 9,7% εκφράζει αρνητική στάση απέναντί τους, ενώ η πλειοψηφία (62,2%) εκτιμά ότι οι άντρες και οι γυναίκες δεν έχουν ίσες ευκαιρίες στη ραπ σκηνή. Σε ό,τι αφορά στις καταγγελίες που συνδέθηκαν με το κίνημα MeToo στο πλαίσιο της ραπ, το 29,4% των ακροατών δηλώνει ότι τις πιστεύει, ενώ το 14,% δεν τις πιστεύει. Παραπάνω από τους μισούς (52,7%) δεν τις έχουν ακούσει. 

Όσον αφορά στην ποικιλομορφία καλλιτεχνών, όσοι ακούν ραπ δηλώνουν σε μεγάλο ποσοστό (67,8%) ότι ακούνε γυναίκες καλλιτέχνιδες, ακολουθούν οι μετανάστες/στριες β’ γενιάς (42,2%), οι πρόσφυγες (34,7%), οι Ρομά (26,3%) και οι ΛΟΑΤΚΙ (25,6%) καλλιτέχνες.  

Τέλος, όσοι ακούνε ραπ, στην ερώτηση αν παρακολουθούν συχνά λάιβ εμφανίσεις των αγαπημένων τους ράπερ, το 41,3% απάντησε «ναι» και το 57,2% «όχι». 

Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα εδώ