Η ψήφος των νέων: Απ’ το Μάιο στον Ιούνιο του 2023
Συνεχίζοντας το διάλογο που έχει ανοίξει στο πλαίσιο του project “Youth – Voice On” για την ψήφο των νέων, παρουσιάζουμε σήμερα το δεύτερο μέρος της συγκριτικής παρουσίασης των εκλογικών αποτελεσμάτων στρέφοντας την προσοχή μας στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου του 2023 και συγκρίνοντας τα με την ψήφο των νέων στις εκλογές της 21ης Μαϊου. Τόσο για τις 21 Μαϊου όσο και για τις 25 Ιουνίου αντλήσαμε τα αποτελέσματα από το Results Report του κοινού exit poll (Metron Analysis, Alco, Marc, MRB, GPO), διαθέσιμο από τη Metron Analysis.
Για τις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου, η έρευνα έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 5.029 ψηφοφόρων, με προσωπικές συνεντεύξεις έξω από 90 εκλογικά κέντρα πανελλαδικά. Όπως εξηγούμε και στο πρώτο μέρος του αφιερώματος, όπου παρουσιάζουμε συγκριτικά γραφήματα για τις βουλευτικές εκλογές του 2019 και του Μαΐου του 2023, τo “exit poll” στην πράξη σημαίνει να στήνονται “δεύτερες κάλπες” έξω από ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα εκλογικών τμημάτων, όπου ένας αριθμός ψηφοφόρων, αφού έχουν ψηφίσει, καλούνται να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο με στοιχεία φύλου, ηλικίας, μόρφωσης κτλ., καθώς και το κόμμα που μόλις ψήφισαν.
Πριν προχωρήσουμε στην ψήφο των νέων, είναι σκόπιμο να παραθέσουμε τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιουνίου, για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης της εκλογικής επιρροής του κάθε συνδυασμού στη νέα γενιά και παράλληλα της εκλογικής επιρροής σε επίπεδο γενικού πληθυσμού. Πιο ειδικά, στις εκλογές της 25ης Ιουνίου η Νέα Δημοκρατία καταγράφει πρωτιά με 40.56% και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση, ενώ η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία συνεχίζεται, με την αξιωματική αντιπολίτευση να καταγράφει ποσοστό 17.83%. Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής βρίσκεται στην τρίτη θέση με οριακή άνοδο του ποσοστού (11.84%). Μικρή άνοδο σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου εμφανίζει και το ΚΚΕ με 7.69%.
Πολλά τα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας που εξασφαλίζουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Με στήριξη του καταδικασμένου για διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή Ηλία Κασιδιάρη, οι Σπαρτιάτες κατεβαίνουν για πρώτη φορά και καταλαμβάνουν την πέμπτη θέση με 4,63%. Ακολουθεί η Ελληνική Λύση με 4.44% και η Νίκη με 3.69%. Τέλος, με 3,17% εξασφαλίζει την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση η Πλεύση Ελευθερίας με κεντρικό σύνθημα “ούτε δεξιά ούτε αριστερά, κοιτάμε μπροστά”.
Εκτός Βουλής μένει το ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη με 2,5%, ενώ το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός κοινοβουλίου είναι στο 6,15%.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρακάτω μπορείτε να βρείτε συγκριτικά στοιχεία για την ψήφο των νέων, όπως προκύπτουν από τα exit polls στις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου και της 25ης Ιουνίου του 2023: α. στην ηλικιακή ομάδα 17 – 24 ετών (γράφημα 1), β. πιο ειδικά σε όσες και όσους είναι φοιτητές και φοιτήτριες (γράφημα 2) και γ. στην ηλικιακή ομάδα 25 – 34 ετών (γράφημα 3).
Γράφημα 1
Η Νέα Δημοκρατία καταγράφει ποσοστό 28,8% στην ψήφο των νέων 17 – 24 ετών και πέφτει 4,3 μονάδες σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του Μαϊου. Στην ψήφο των φοιτητών/ριών η επιρροή της Νέας Δημοκρατίας πέφτει από το 31,1% στο 29,4%, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία 25 – 34 ετών πέφτει 3,4 μονάδες και καταγράφει ποσοστό 27,6%.
Συνολικά, καταγράφει πρωτιά και στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Παράλληλα, οι διαφορές στην εκλογική επιρροή της Νέας Δημοκρατίας ανά ηλικιακή κατηγορία είναι εντυπωσιακές. Ενώ η εκλογική της επιρροή στην κατηγορία 35 – 54 ετών βρίσκεται στο 39% και στους 55+ ετών στο 47,1%, στη νέα γενιά κινείται σε ποσοστά κάτω από το 30%. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να παρακολουθήσουμε όλο το επόμενο διάστημα τι θα σηματοδοτήσει η δεύτερη συνεχόμενη πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας για την ευρύτερη κοινωνική και πολιτική επιρροή της στη νέα γενιά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία συνεχίζει την πτωτική πορεία της εκλογικής του επιρροής στη νέα γενιά. Σε σχέση με τις εκλογές του Μαϊου, καταγράφει πτώση 4,9% στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών, πτώση 9% στην ψήφο των φοιτητών/τριών και πτώση 2,3% στην ηλικιακή κατηγορία 25 – 34 ετών. Με αυτά τα δεδομένα, έρχεται στη δεύτερη θέση με πολύ χαμηλά ποσοστά σε σχέση με τις συνήθεις εκλογικές επιδόσεις του στη νέα γενιά, με 19,2% (17 – 24 ετών), 17,9% (φοιτητές/ριες) και 20,6% (25 – 34 ετών).
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής καταγράφει οριακή άνοδο με ποσοστό 10% στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών και οριακή πτώση στις νέες και τους νέους 25 – 34 ετών με ποσοστό 9,9%. Και στις δύο αυτές ηλικιακές κατηγορίες καταλαμβάνει την τρίτη θέση. Απ’ την άλλη, το ΠΑΣΟΚ πέφτει 2,5 μονάδες στην ψήφο των φοιτητών/ριών σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου (8%) και στην πέμπτη θέση καθώς το ξεπερνούν τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη.
Το ΚΚΕ συνεχίζει την ανοδική του πορεία στη νέα γενιά. Στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών φτάνει στο 8,2% και ανεβάζει κατά 1 μονάδα την εκλογική του επιρροή και στις νέες και τους νέους 25 – 34 ετών με ποσοστό 9,1%. Σημαντική είναι η άνοδος του ΚΚΕ και στη φοιτητική ψήφο, όπου από το 8,2% στις εκλογές του Μαΐου βρίσκεται πλέον στην τρίτη θέση με 9,6%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Πανσπουδαστική έρχεται στην πρώτη θέση τα τελευταία δύο χρόνια στις φοιτητικές εκλογές.
Γράφημα 2
Αξιοσημείωτα είναι τα αποτελέσματα της άκρας δεξιάς στη νέα γενιά, αναδεικνύοντας την ανάγκη βαθύτερης κατανόησης των τρόπων διείσδυσης της άκρας δεξιάς στα νεανικά ακροατήρια και να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Με στήριξη του Ηλία Κασιδιάρη, καταδικασμένου για διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή, το ακροδεξιό μόρφωμα Σπαρτιάτες κατέβηκε για πρώτη φορά και κατέγραψε τα καλύτερα ποσοστά του στη νέα γενιά. Στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών βρίσκεται στο 7,8%, στη φοιτητική ψήφο στο 5,8% και στους ψηφοφόρους 25 – 34 ετών στο 8,2%.
Η Ελληνική Λύση πέφτει από το 4,6% στο 2,1% στους ψηφοφόρους 17 – 24 ετών, από το 4,4% στο 1,1% στη φοιτητική ψήφο και ανεβαίνει από το 5,1% στο 6% στους ψηφοφόρους 25 – 34 ετών.
Η Νίκη ανεβάζει τα ποσοστά της στο 2,7% (άνοδος 0,4%) στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών, στο 3,4% (άνοδος 1,6%) στη φοιτητική ψήφο και 3,3% (άνοδος 1,1%) στην ηλικιακή κατηγορία 25 – 34 ετών.
Η Πλεύση Ελευθερίας επίσης συνεχίζει σε ανοδική πορεία και καταγράφει τα καλύτερα ποσοστά της στη νέα γενιά. Πιο ειδικά, καταγράφει ποσοστό 6.8% (άνοδος 0,9%) στην ηλικιακή κατηγορία 17 – 24 ετών, 7,4% (άνοδος 2,5%) στην ψήφο των φοιτητών/ριών, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία 25 – 34 ετών πέφτει από το 4,5% στο 4,1%.
Τέλος, το ΜέΡΑ25 – Συμμαχία για τη Ρήξη ανεβάζει συνολικά τα ποσοστό του στη νέα γενιά, αν και μένει χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση λόγω των πολύ χαμηλών ποσοστών του στις μεγαλύτερες ηλικίες (2,4% στους 35 – 54 ετών και 1,7% στους 55+ ετών). Πιο ειδικά, βρίσκεται στο 6,6% (άνοδος 1,5%) στις ηλικίες 17 – 24 ετών, ενώ πέφτει από το 6,4% στο 5,8% στις ηλικίες 25 – 34 ετών. Αξιοσημείωτα είναι τα αποτελέσματά του στη φοιτητική ψήφο όπου αναδεικνύεται στην 4η θέση με 8,9% (άνοδος 3,1%).
Γράφημα 3
Να σημειώσουμε ότι το ποσοστό των νέων που ψήφισαν άλλο κόμμα σε σχέση με όσα έχουμε αναφέρει εδώ, ανέρχεται στο 7,8% στις ηλικίες 17 – 24 ετών, στο 8,4% στους φοιτητές και τις φοιτήτριες και το 5,4% στις ηλικίες 25 – 34 ετών. Δεν έχουμε όμως στη διάθεσή μας στοιχεία σε σχέση με το πως μοιράζεται η ψήφος των νέων στα υπόλοιπα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα.
Επειδή, όπως σωστά έχει επισημανθεί, είναι λάθος οι αναλύσεις να περιορίζονται μόνο στα ποσοστά, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη ο αριθμός των ψήφων που έλαβε ο κάθε εκλογικός συνδυασμός (βλ. αναλυτικά τα στοιχεία του Υπ. Εσωτερικών), η ηλικιακή σύνθεση του εκλογικού σώματος (βλ. στατιστικά εκλογικού σώματος, Υπ. Εσωτερικών, σελ. 33) και φυσικά ο ελέφαντας στο δωμάτιο, που δεν είναι άλλος από τη μεγάλη αποχή, η οποία κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ φτάνοντας στο 47,17%.
Πολλά τα ερωτήματα, λοιπόν, και της δεύτερης κάλπης. Για όλα αυτά, ο διάλογος που έχει ξεκινήσει το Eteron θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα για την καταγραφή και ανάλυση της νέας κατάστασης με τη ματιά στραμμένη στα πολιτικά διακυβεύματα της επόμενης περιόδου και τη συσχέτισης της εκλογικής τοποθέτησης με το ευρύτερο προφίλ των νέων, τις δυναμικές, τους μετασχηματισμούς και τις τοποθετήσεις τους σε μια σειρά από πολιτικά, αξιακά και ιδεολογικά ζητήματα.
