Μαρία Ντόλκου: «Ξαναθυμηθήκαμε την ομάδα της Κόμο μέσα από τις συνεχείς παρουσίες χολιγουντιανών σταρ στις κερκίδες»

Μαρία Ντόλκου
Επικεφαλής της εξειδικευμένης υπηρεσίας χορηγικής αξιολόγησης Sponsorvalue στην εταιρία Innews. Έμπειρο στέλεχος της αθλητικής διοίκησης με πάνω από 20 χρόνια προϋπηρεσίας σε θέσεις διαχείρισης χορηγιών και επικοινωνίας, υποψήφια διδάκτωρ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στον Οπτικό Πολιτισμό στα Σπορ, σύμβουλος χορηγικής εξωστρέφειας στην ΜΚΟ «Ένωση Γυναικών άνω των 40-The A40s» και διδάσκουσα σε ιδιωτικά εκπαιδευτικά προγράμματα αθλητικού management.

Δημήτρης Ραπίδης
Υπεύθυνος Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων και Πολιτικός Ερευνητής ΕΤΕΡΟΝ

Πως αξιολογείται και μετριέται μια χορηγία σε μια ποδοσφαιρική ομάδα; Ποιοι είναι εκείνοι οι δείκτες που επαληθεύουν αν μια χορηγία πέτυχε ή δεν πέτυχε τον σκοπό της; 

Η μέτρηση της χορηγίας και η ολιστική αξιολόγησή της αποτελεί την επαγγελματική μου καθημερινότητα την τελευταία 5ετία. Ως επικεφαλής της εξειδικευμένης υπηρεσίας Sponsorvalue που ασχολείται με την παρακολούθηση, την μέτρηση και την αξιολόγηση αθλητικών χορηγικών προγραμμάτων, καθημερινά παρακολουθώ με την ομάδα των αναλυτών μας, τις χορηγίες των πελατών που μας εμπιστεύονται πιστά τα τελευταία 15 χρόνια, βοηθώντας τους να προσφέρουν ως επιπρόσθετη αξία στους χορηγούς τους τα Sponsorship Evaluation Reports που υλοποιούμε για αυτούς. 

Τα reports αυτά μετρούν την εμφάνιση των λογοτύπων και την αναφορά των χορηγών στα media και πιο συγκεκριμένα στην Τηλεόραση (live αγώνες, εκπομπές, δελτία ειδήσεων), στα Online και Έντυπα μέσα καθώς και στα Social Media. Μέσα από ένα σύγχρονο λογισμικό καταγραφής και παρακολούθησης και με βάση τον διεθνώς αποδεκτό κανόνα του Return on Investment – ROI, την επιστροφή δηλαδή της χορηγικής επένδυσης, μετράμε τις εμφανίσεις, τη διάρκεια προβολής και την χορηγική αξία που αποφέρουν οι επενδύσεις των χορηγών σε ομάδες, λίγκες και αθλητικά events. Από την μιντιακή μέτρηση της παρουσίας των χορηγών μπορούμε να εξάγουμε τα αποτελέσματα εκείνα που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε εάν μια χορηγία είναι αποτελεσματική ή όχι, αν οι προβολές των λογοτύπων στις διάφορες θέσεις στο γήπεδο «γράφουν» καλά και αναδεικνύουν την παρουσία των χορηγών, αν χρειάζονται βελτιωτικές κινήσεις και αλλαγές κ.α.  

Όμως, για να είναι πλήρης μια χορηγική αποτίμηση, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλα στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως μη απτά (intangible assets) όπως το στάτους και η δημοφιλία ενός αθλήματος ή μιας ομάδας, η βάση των φιλάθλων (fan base), οι χορηγικές δράσεις (sponsorship activations), το πλήθος των θεατών ενός αγώνα, η διάρκεια μιας χορηγικής συνεργασίας κλπ. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να αποτιμηθούν επαρκώς με στοχευμένες, αθλητικές έρευνες τις οποίες προσφέρουμε επιπρόσθετα στους πελάτες μας ώστε να έχουν μια μετρήσιμη και πλήρη εικόνα της αξίας των χορηγικών προγραμμάτων τους. 

Από την εμπειρία μου έχω διαπιστώσει πως αυτό που αναζητούν περισσότερο οι χορηγοί στα σπορ είναι η διασύνδεση με μια παθιασμένη και δυναμική κοινότητα, όπως αυτή των sport fans, αξιοποιώντας στο έπακρο την πολυκαναλική πλατφόρμα των σπορ, το διαρκές περιεχόμενο που αυτά εξάγουν καθώς και το πολυπόθητο awareness που θα τους συνδέσει με τον αθλητισμό και θα τους επιτρέψει να προσεγγίσουν ακόμα μεγαλύτερα κοινά με καταναλωτικές διαθέσεις. Κάποτε, η χορηγία ήταν άλλη μια μορφή διαφήμισης για ένα brand μέσα από τον αθλητισμό. Στη σύγχρονη εποχή, η επιλογή του τι και πώς θα το χορηγήσεις, αποτελεί αποτέλεσμα της στρατηγικής μάρκετινγκ που θα βοηθήσει τον χορηγό να δημιουργήσει τις ιστορίες εκείνες που θα τον συνδέσουν τόσο με την ομάδα που χορηγεί όσο και με τους φιλάθλους της. 

Ποιος είναι ο ρόλος των social media στην στρατηγική μάρκετινγκ των ομάδων; Έχετε παρατηρήσει αλλαγές τα τελευταία χρόνια;

Από το 2012, όπου στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής μου έρευνας για την χρήση των social media στην στρατηγική μάρκετινγκ των ελληνικών επαγγελματικών ομάδων ποδοσφαίρου και μπάσκετ έπαιρνα συνεντεύξεις από τους εμπορικούς διευθυντές των ομάδων, μέχρι σήμερα που ως υποψήφια διδακτόρισσα στον Οπτικό Πολιτισμό ερευνώ την χρήση της εικόνας στα Social Media  των αθλητών, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της αθλητικής βιομηχανίας, εγχώριας και αλλοδαπής. Στον σύγχρονο επαγγελματικό αθλητισμό οι ομάδες και οι αθλητές είναι ουσιαστικά brands που όλο και περισσότερο μοιάζουν με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις ως προς το management και τη διοίκηση ενώ οι sport managers υιοθετούν μια μακροπρόθεσμη οπτική ως προς την αθλητική εμπειρία, αντιμετωπίζοντας ένα πλήθος προκλήσεων στο σύγχρονο περιβάλλον όπως οι διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες του φίλαθλου/αθλητικού καταναλωτή και ο έντονος ανταγωνισμός της ευρύτερης βιομηχανίας του ελεύθερου χρόνου, με τις ποικίλες επιλογές για διασκέδαση και αναψυχή. 

Το στοίχημα είναι να αναγνωριστεί και να αξιοποιηθεί θετικά και εποικοδομητικά η ταύτιση του φίλαθλου/καταναλωτή με την ομάδα που αγαπά και να ισχυροποιηθούν ακόμα περισσότερο οι μοναδικές συνδέσεις στο μυαλό του για αυτήν. Οι νέες τεχνολογίες και τα social media ειδικότερα, βοηθούν σε αυτό καθώς δημιουργούν και ενδυναμώνουν τις on line κοινότητες των φιλάθλων, οδηγώντας σε μια αναπόφευκτη μετάλλαξη των κλασσικών στρατηγικών μάρκετινγκ σε ευέλικτες και προσαρμοστικές μορφές. 

Ειδικά το TikTok δείχνει να έχει καθιερωθεί στο πιο απροσδόκητα καταλυτικό εργαλείο διαμόρφωσης μιας σύγχρονης στρατηγικής στα σπορ του σήμερα, με viral, καταιγιστικό, συνεχές βίντεο με περιεχόμενο σύντομης διάρκειας, δημιουργώντας νέα πολιτιστικά trends και εμπνέοντας τη δημιουργία ενός sports fandom που απορρέει από μια τεράστια, παγκόσμια κοινότητα που το χρησιμοποιεί φανατικά. Το SportsTok 2025, ο πιο πρόσφατος οδηγός της πλατφόρμας σχετικά με το αθλητικό περιεχόμενο που διαμοιράζεται μέσω αυτής, είναι αποκαλυπτικός ως προς τα αποτελέσματα του (μπορείτε να το διαβάσετε εδώ) και δείχνει εμφαντικά την επίδραση του μέσου στα σπορ σήμερα. 

Συνεπώς, έχοντας τον φίλαθλο στον πυρήνα του, το σύγχρονο sports marketing και οι στρατηγικές του εξαρτώνται καταλυτικά από την τεχνολογία και τα εργαλεία της τα οποία ανοίγουν νέους δρόμος στη διάδραση και διασύνδεση με τους φιλάθλους (fan engagement). Στο σύγχρονο sports marketing mix, συστατικά όπως τα mobile apps, η τεχνολογία gaming, οι πλατφόρμες fantasy sports, τα esports, η Artificial Intelligence (AI) τεχνολογία και γενικά το τεχνολογικά αναπτυγμένο και εξαιρετικά αποδοτικό περιεχόμενο που δημιουργείται, προσφέρουν στις ομάδες πολλές ευκαιρίες να συνδεθούν με τους φίλους τους και να τους ενσωματώσουν ακόμα περισσότερο στο περιβάλλον τους, με πελατοκεντρικές και πρωτότυπες καμπάνιες που πολλές φορές χρησιμοποιούν ακόμα και το ίδιο το περιεχόμενο των χρηστών. Και είναι ακριβώς αυτή η επικεντρωμένη στον φίλαθλο στρατηγική που έχει εκσυγχρονίσει το σύγχρονο αθλητικό μάρκετινγκ και ωθεί τους sports marketeers να προσπαθούν να βρουν όλο και πιο ευφάνταστους και δημιουργικούς τρόπους για να προσφέρουν στον φίλαθλο μια ολιστική, αθλητική εμπειρία, κάνοντάς τον να νιώθει αναπόσπαστο κομμάτι της ομάδας.

Αν κάναμε μια εκτίμηση για τα επόμενα χρόνια, πως θα βλέπετε την εξέλιξη των χορηγιών; Θα υπάρξουν νέοι τρόποι χορηγιών, νέα εργαλεία; 

Δεν θα προσπαθήσω να γίνω ο Isaac Asimov που θα ανακαλύψει νέα ζωή στον πλανήτη των σπορ αλλά η αθλητική χορηγία του μέλλοντος δεν θα βασίζεται αποκλειστικά στο ποιος θα διαθέτει το μεγαλύτερο budget αλλά στο πώς θα δημιουργήσει την καλύτερη ιστορία για να συνδεθεί με τους φιλάθλους και τις ομάδες. Σίγουρα το οικονομικό όφελος είναι ακόμα το βασικό ζητούμενο, ειδικά στις μικρομεσαίες ομάδες που τα χορηγικά έσοδα αποτελούν την βασική πηγή χρηματοδότησης μαζί με αυτά από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Όμως, η συμβολή της τεχνολογίας προσφέρει εναλλακτικές δημιουργίας πρωτότυπου περιεχομένου που οι ίδιες οι ομάδες και οι αθλητές μπορούν να εκμεταλλευτούν εμπορικά. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να τους απελευθερώσει κάπως από το διαρκές άγχος του «πρέπει να βρούμε χορηγούς» και να τους κάνει πιο ανοικτούς σε χορηγικές συνεργασίας με άλλες κατηγορίες εταιριών, πέραν των κλασσικών (στοιχηματικές εταιρίες κ.λ.π.)

Οι σύγχρονοι φίλαθλοι δεν είναι απλοί θεατές, είναι συνειδητοποιημένοι συμμετέχοντες σε μια πλήρη εμπειρία όπως είναι ο αθλητισμός, ενημερωμένοι για τα θέματα που απασχολούν τον πλανήτη όπως η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό οδηγεί τους stakeholders της αθλητικής αγοράς να εναρμονιστούν με τις ανάγκες τους και να αναζητούν νέες κατηγορίες χορηγών για να τις εντάξουν στο εμπορικό portfolio τους. Η βιωσιμότητα στον αθλητισμό και η προστασία του περιβάλλοντος μαζί με μια σειρά σημαντικών κοινωνικών θεμάτων όπως η συμπερίληψη και η ισότητα όλων των φύλων, οδηγούν πια σε νέες, πολυεπίπεδες συνεργασίες με χορηγούς που επιθυμούν και αυτοί με τη σειρά τους να συνδεθούν θετικά με το αθλητικό κοινό και τους μοντέρνους, οικολογικά και κοινωνικά ευαισθητοποιημένους σύγχρονους καταναλωτές των γενιών που ακολουθούν την Generation Z.

Επίσης, οι αθλητές θέλω να ελπίζω πως θα ισχυροποιήσουν ακόμα περισσότερο την εμπορική και χορηγική τους αξία, εφόσον φυσικά ενδυναμώσουν την προσωπική τους έκφραση και εκπαίδευση και συνειδητοποιήσουν την δυναμική επιρροή που μπορούν να έχουν στην κοινωνία και στις νεότερες γενιές που τους ακολουθούν. Στο περιβάλλον του Sports and Entertainment, οι ιστορίες και οι επιτυχίες τους συνεχίζουν να ενδιαφέρουν απόλυτα τους φίλους των σπορ, κάτι που φαίνεται περίτρανα και από το συνεχές περιεχόμενο των sports documentaries που κατακλύζουν την πλατφόρμα του Netflix και άλλα media. Η σύνδεση των σπορ, της μυθοπλασίας και των σταρ ηθοποιών δημιουργούν επίσης νέα περιβάλλοντα γεμάτα από την αστερόσκονη του Hollywood, κάτω από την οποία βρίσκονται ευφυείς νέες στρατηγικές προώθησης των αθλητικών ομάδων ως brands. Ακόμα και εμείς του χώρου του ποδοσφαίρου ξαναθυμηθήκαμε την ομάδα της Como FC μέσα από τις συνεχείς παρουσίες χολιγουντιανών stars στις κερκίδες της όπως οι  Benedict Cumberbatch, Hugh Grant και Keira Knightley, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στα διεθνή media. Ή παρακολουθήσαμε με αμείωτο ενδιαφέρον την επένδυση του Ryan Reynolds και του Rob McElhenney στην ουαλική Wrexham μέσω του δημοφιλούς sports documentary «Welcome to Wrexham». Το ντοκιμαντέρ ήταν απόλυτα δημοφιλές και προώθησε επιτυχώς το brand της ομάδας, τόσο που εξασφάλισε επιπλέον χορηγίες με εταιρίες που πιθανολογώ πως πριν από αυτό δεν γνώριζαν καν που πέφτει το Wrexham.

Παλιότερα βλέπαμε χορηγούς σε φανέλες ομάδων με διαφορετικό αντικείμενο δραστηριότητας. Είχαμε π.χ. την Barilla στην Ρόμα, την Sharp στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ή την Nintendo στην Φιορεντίνα. Τώρα έχουμε κυρίως στοιχηματικές εταιρίες ή και εταιρίες κρυπτονομισμάτων. Τι έχει αλλάξει; 

Ειδικά η φανέλα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στα 90s, όπως την ξαναθυμηθήκαμε ακόμα και εμείς οι φίλοι της Λίβερπουλ από το απόλυτα πετυχημένο sports documentary  «Beckham» στο Netflix, έχει σημαδέψει το sports fashion και την pop κουλτούρα για πάντα, μαζί με την σύνδεση του brand της Sharp με το club.

Η ευρύτερη αθλητική αγορά έχει αλλάξει, ακολουθώντας την έξυπνη διασύνδεση των στοιχηματικών εταιριών αρχικά και των εταιριών κρυπτονομισμάτων στη συνέχεια με τα αθλητικά brands. Ειδικά τα κρυπτονομίσματα απολαμβάνουν έναν δεύτερο μήνα του μέλιτος μετά και την εκλογή του Trump στις ΗΠΑ (ας μην ξεχνάμε πως και ο ίδιος ο πορτοκαλί πλανητάρχης έβγαλε στην κυκλοφορία το δικό του κρυπτονόμισμα πριν από τις αμερικάνικες εκλογές). Και παρά τις αμφισβητήσεις πολλών για την ασφάλεια των συναλλαγών ή την γενική σημασία ύπαρξης τους στο παγκόσμιο οικονομικό οικοσύστημα, τα κρυπτονομίσματα επενδύουν όλο και περισσότερο σε αθλητικές χορηγίες, σε μια προσπάθεια να προσεγγίσουν ακόμα μεγαλύτερα κοινά, να αυξήσουν τις οικονομικές συμφωνίες τους αλλά και γενικότερα να διαφοροποιήσουν το επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο. Πρόσφατο παράδειγμα η επένδυση της εταιρίας Tether Holdings με την απόκτηση μειοψηφικού μεριδίου στην ομάδα της Γιουβέντους.

Οι στοιχηματικές εταιρίες κρατούν ακόμα καλά στα προπύργια της αθλητικής χορηγίας, με αρκετό budget για επένδυση και αναδιαμόρφωση της εικόνας τους μέσα από ευρεία προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, που τρέχουν παράλληλα με τα αντίστοιχα χορηγικά. Αυτό ισχύει κατά βάση στην Ελλάδα και σε κάποιες ακόμα χώρες της Ευρώπης αλλά το πιο εμπορικό πρωτάθλημα του κόσμου, η αγγλική Premier League, αποφάσισε από τη σεζόν 2026-2027 να απαγορεύσει εντελώς την προβολή στοιχηματικών εταιριών στη φανέλα των ομάδων που συμμετέχουν στο πρωτάθλημά της, λαμβάνοντας υπόψη της τα σοβαρά περιστατικά εθισμού στον τζόγο και εμπλοκής σε σκάνδαλα στοιχηματισμού των ποδοσφαιριστών της. Βέβαια, επειδή δεν θα ήταν δυνατόν οι εταιρίες betting να εξοριστούν δια παντός από την εμφάνιση τους στα kits των ομάδων, το παραθυράκι στην απαγόρευση είναι ότι αυτή αφορά μόνο την μπροστινή όψη στην φανέλα, αφήνοντας ελεύθερα πεδία όπως το μανίκι και ο αθλητικός ιματισμός, μαζί φυσικά με τις θέσεις προβολής στο γήπεδο.

Ένας ακόμα παράγοντας που βοηθά τις στοιχηματικές εταιρίες να αναπτύξουν ακόμα περισσότερο τις αθλητικές χορηγίες, είναι το άνοιγμα νέων αγορών όπως η Λατινική Αμερική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αχανής αγορά στοιχηματισμού και διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών της Βραζιλίας. Στη χώρα λατρεύουν τον τζόγο στο διαδίκτυο και παρά τη μη ύπαρξη ρυθμιστικού πλαισίου και κανονισμών, η δημοφιλία των παιχνιδιών είναι τεράστια και οι Βραζιλιάνοι χρήστες φανατικά καταθέτουν τον οβολό τους στον βωμό της ιντερνετικής τύχης. Πλέον, με αδειοδοτημένη και ρυθμισμένη την βραζιλιάνικη αγορά, οι δε παίκτες απολαμβάνουν το παιχνίδι τους σε νόμιμες ιστοσελίδες οι μεν στοιχηματικές ανακαλύπτουν περιχαρείς τα οφέλη της εισόδου σε ένα πολλά υποσχόμενο market, ενισχύοντας την παρουσία και το awareness τους μέσα από χορηγίες σε ομάδες και ομοσπονδίες της χώρας.

«Αρχίζει το ματς, αδειάσαν οι δρόμοι…» τραγουδούσε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης δεκαετίες πριν ή πιο πρόσφατα οι στίχοι του ΛΕΞ έγραφαν «Ταπεινοί και πεινασμένοι με τον Άρη τρελαμένοι». Πόσο συνδεδεμένο είναι το ποδόσφαιρο με την κοινωνία και την λαϊκή κουλτούρα και πως μέσα σε αυτή τη σχέση μπορεί και διεισδύει η χορηγία και η αντίληψη του αθλήματος ως εμπορικού προϊόντος;

Και ο αγαπημένος συντοπίτης Θανάσης Παπακωνσταντίνου έχει επίσης πολύ γλαφυρά αποτυπώσει με το στίχο του «Μια πάστα η ζωή και η ΑΕΛ το κερασάκι» την χαρά που πρόσφερε η δική μου αγαπημένη ομάδα τότε στα 80s, σπάζοντας με τη φρενήρη πορεία της το τότε κατεστημένο των μεγάλων ομάδων και πλημμυρίζοντας με συναισθήματα υπερηφάνειας τους φιλάθλους της (FORZA AEL). Το ποδόσφαιρο ήταν και θα είναι πάντα συνδεδεμένο με την λαϊκή κουλτούρα και αποτελεί από παλιά αντικείμενο αναλύσεων, μελετών, κοινωνιολογικών προσεγγίσεων, ιστορικών αναδρομών και φιλοσοφικών αναζητήσεων. Η νεωτερικότητα του αθλήματος, οι μεταμοντέρνες πτυχές του, το «Against Modern Football» ως θούριος αμφισβήτησης της τροπής που έχει πάρει το άθλημα εξαιτίας της αδυσώπητης εμπορευματοποίησης, ανακατεύουν διαρκώς μια συνεχή συζήτηση για το τι σημαίνει τελικά το ποδόσφαιρο για τους σημερινούς ανθρώπους και κατά πόσο επιδρά στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού και της pop κουλτούρας.

Το ποδόσφαιρο συνδέεται με την κοινωνία αλλά σε τι βαθμό και με ποια κοινωνικά στρώματα αποτελεί αντικείμενο μιας μεγάλης συζήτησης. Μέρος των οπαδικών κινημάτων τρεκλίζει μεταξύ βίας και παραβατικότητας και δείχνει να έχει αποπροσανατολιστεί από τον αρχικό σκοπό που ήταν η άδολη στήριξη της αγαπημένης ομάδας μαζί με την δημοκρατική και προοδευτική ανάδειξη κοινωνικών ζητημάτων μέσα από την αλληλεγγύη και την συλλογικότητα. Η αθλητική αγορά αντιμετωπίζει το άθλημα ως μηχανή κοπής δισεκατομμυρίων και επίτευξης πλουσιοπάροχων εμπορικών συμφωνιών ενώ ακόμα και οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές μετατρέπονται σε social media influencers διαφορετικών ταχυτήτων, χωρίς να σκέφτονται ουσιαστικά την βασική τους ιδιότητα, αυτή του εργαζόμενου που στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν του διασφαλίζεται η αξιοπρεπής εργασία και  η εξασφάλιση των βασικών, εργασιακών του δικαιωμάτων. Οι παγκόσμιοι φορείς του αθλήματος εν μέσω κατηγοριών για διαφθορά και ξέπλυμα (sportswashing) διοργανώνουν mega events όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, με τη συνδρομή καθεστώτων που τα βαραίνουν πολλαπλές κατηγορίες, χωρίς να διασφαλίζεται η διαφάνεια. Μια χαραμάδα φωτός δείχνει να είναι η όλο και μεγαλύτερη ενσωμάτωση των γυναικών στο άθλημα και οι επιτυχίες των ποδοσφαιριστριών που απαντούν με τρόπαια στα πατριαρχικά, σηκωμένα φρύδια των ανδροκρατούμενων ακόμα αθλητικών περιβάλλοντων. 

Το ποδόσφαιρο είναι και ένα εμπορικό προϊόν ωστόσο, είναι ένα ιδιαίτερο προϊόν, με εμπλοκή ρεαλισμού και ρομαντισμού ταυτόχρονα και με υπέρμετρα συναισθήματα που αναβλύζουν από τεράστια, παθιασμένα κοινά που αγαπούν την ομάδα τους και ό,τι την αφορά. Το ότι οι εμπορικές εταιρίες μέσω των αθλητικών χορηγιών προσπαθούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους την εκρηκτική αυτή σύνθεση, είναι μια αναπόφευκτη συνθήκη και εφόσον ρυθμίζεται ορθά η σχέση αυτή, συνδράμει στην ανάπτυξη του αθλήματος και παρέχει χρηματοδότηση στις ομάδες για να μπορέσουν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν σε ένα όλο και πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον.