10 δεδομένα για την ελληνική αγορά εργασίας

Δεδομένο 1:  Η ανεργία έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα (Γράφημα 1α), η μισθωτή εργασία έχει αυξηθεί σημαντικά (Γράφημα 1β), όμως οι αποδοχές των μισθωτών — σε όρους πραγματικής αξίας, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό — έχουν ανακτήσει λιγότερο από το 1/3 της συνολικής τους πτώσης από την αρχή της κρίσης (Γράφημα 1γ).

Γράφημα 1α – Η ελληνική αγορά εργασίας, 2001 – 2024

Γράφημα 1β – Ποστοστό μισθωτών, 2011-2023

Γράφημα 1γ – Αποδοχές 2005-2023

Γράφημα 1: Αγορά εργασίας 2001-2024

Δεδομένο 2: Από το 2013 έως το 2023, η ανεργία μειώθηκε, όμως οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν ήταν δυσανάλογα θέσεις μεσαίων-χαμηλών αποδοχών (Γράφημα 2).

Γράφημα 2: Ποσοστά απασχόλησης 2013 και 2023 ανά δεκατημόριο αποδοχών.

Δεδομένο 3: Οι θέσεις εργασίας που είναι εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, ενώ οι πράσινες θέσεις εργασίας μειώθηκαν. Αντίθετα, οι θέσεις που είναι εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη αυξήθηκαν ελαφρώς (Γράφημα 3).

Γράφημα 3: Μέσοι Δείκτες Αυτοματοποίησης, Πράσινης Εργασίας και Τεχνητής Νοημοσύνης (2011–2023). Οι τιμές είναι κανονικοποιημένες στο 1 για το έτος 2013. Η τυπική απόκλιση μεταξύ επαγγελμάτων για κάθε δείκτη είναι επίσης κανονικοποιημένη στο 1, για λόγους καλύτερης σύγκρισης.

Δεδομένο 4: Οι θέσεις εργασίας που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν υψηλότερες αποδοχές (Γράφημα 4γ). Υψηλές αποδοχές καταγράφονται επίσης σε θέσεις εργασίας με είτε πολύ υψηλή είτε πολύ χαμηλή έκθεση στην αυτοματοποίηση και την πράσινη μετάβαση (Γραφήματα 4α, 4β).

Γράφημα 4α – Δείκτης Αυτοματοποίησης

Γράφημα 4β – Δείκτης Πράσινης Εργασίας

Γράφημα 4γ- Δείκτης Τεχνητής Νοημοσύνης

Γράφημα 4: Καθαρές αποδοχές επαγγελμάτων ISCO-3 για το 2013 (τα κόκκινα σημεία στο γράφημα· το μέγεθός τους αναπαριστά το ποσοστό απασχόλησης) ανά τεταρτημόριο των τριών δεικτών. Το μπλε περίγραμμα δείχνει την περιοχή που περιλαμβάνει το 50% των αποδοχών, η οριζόντια μαύρη γραμμή αντιστοιχεί στη διάμεση τιμή αποδοχών και οι κάθετες μαύρες γραμμές αποτυπώνουν το εύρος τιμών, εξαιρουμένων των ακραίων τιμών.

Δεδομένο 5: Η αναλογία γυναικών προς ανδρών στην απασχόληση, κατά την περίοδο 2011–2023, αυξήθηκε σημαντικά — από 70% σε 75% (Γράφημα 5α). Με αυτούς τους ρυθμούς, όμως, θα χρειαστούν ακόμη πέντε δεκαετίες για να φτάσει η απασχόληση των γυναικών αυτή των ανδρών. Οι γυναίκες, μάλιστα, τείνουν να εργάζονται σε επαγγέλματα με χαμηλότερες μέσες αποδοχές (Γράφημα 5β).

Γράφημα 5α – Αναλογία γυναικών-ανδρών στην απασχόληση 2011-2023

Γράφημα 5β – Ποσοστά απασχόλησης ανδρών και γυναικών 2023 ανά τεταρτημόριο αποδοχών

Γράφημα 5: Απασχόληση ανδρών-γυναικών.

Δεδομένο 6: Οι γυναίκες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ οι άνδρες καταλαμβάνουν τις περισσότερες πράσινες θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι, στο μέλλον, είτε θα μειωθούν οι θέσεις εργασίας στις οποίες απασχολούνται κυρίως γυναίκες είτε αυτές θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις νέες τεχνολογίες.

Γράφημα 6α – Δείκτης Αυτοματοποίησης

Γράφημα 6β – Δείκτης Πράσινης Εργασίας

Γράφημα 6γ – Δείκτης Τεχνητής Νοημοσύνης

Γράφημα 6: Οι μέσοι Δείκτες Αυτοματοποίησης, Πράσινης Εργασίας και Τεχνητής Νοημοσύνης 2011-2023, ανά φύλο

Δεδομένο 7: Οι μεγαλύτεροι κλάδοι της οικονομίας είναι το χονδρικό εμπόριο και η γεωργία. Και οι δύο αυτοί κλάδοι παρουσίασαν μείωση την τελευταία δεκαετία, ενώ αυξήσεις καταγράφηκαν στους τομείς των υπηρεσιών καταλύματος και της υγείας (Πίνακας 1).

Δεδομένο 8: Ο κλάδος με τη μεγαλύτερη έκθεση στην αυτοματοποίηση είναι η δημόσια διοίκηση. Οι κατασκευές, καθώς και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, εμφανίζουν τον υψηλότερο αριθμό πράσινων θέσεων εργασίας. Οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, όπως και η παροχή υπηρεσιών, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη έκθεση στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Γράφημα 7).

Γράφημα 7α – Δείκτης Αυτοματοποίησης

Γράφημα 7β – Δείκτης Πράσινης Εργασίας

Γράφημα 7γ – Δείκτης Τεχνητής Νοημοσύνης

Γράφημα 7: Μέση τιμή τριών δεικτών ανά κλάδο (για κλάδους με άνω 5% της συνολικής απασχόλησης) 2011-2023.

Δεδομένο 9: Η Αττική κατέχει το 1/3 της συνολικής απασχόλησης της χώρας, υπερδιπλάσιο ποσοστό από τη δεύτερη σε μέγεθος, την Κεντρική Μακεδονία. Το μερίδιο απασχόλησης της Αττικής παρέμεινε ουσιαστικά σταθερό κατά την περίοδο 2013–2023, με τη μεγαλύτερη (σχετική) αύξηση να παρατηρείται στην Κεντρική Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα, και τη μεγαλύτερη μείωση στη Θεσσαλία (Πίνακας 2).

Δεδομένο 10: Η Αττική παρουσιάζει σαφώς διαφορετική επαγγελματική κατανομή σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες, καθώς αποτελεί το διοικητικό και τεχνολογικό κέντρο της χώρας. Διαθέτει πολύ υψηλό ποσοστό επαγγελματιών και υπαλλήλων γραφείου και πολύ χαμηλό ποσοστό γεωργών (Γράφημα 8). Για αυτόν τον λόγο, εμφανίζει – με μεγάλη διαφορά – τη μεγαλύτερη τεχνολογική έκθεση από όλες τις περιφέρειες και στους τρεις τεχνολογικούς δείκτες (Γράφημα 9).

Γράφημα 8: Ποσοστό απασχόλησης επαγγελματικών ομάδων ISCO-1 εντός κάθε περιφέρειας

Γράφημα 9α – Δείκτης Αυτοματοποίησης

Γράφημα 9β – Δείκτης Πράσινης Εργασίας

Γράφημα 9γ – Δείκτης Τεχνητής Νοημοσύνης

Γράφημα 9: Μέση τιμή τριών δεικτών ανά περιφέρεια 2011-2023.