Eteron History Pods | Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων – Ρίκα Μπενβενίστε [Podcast]

Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων

Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων αποτελεί ένα από τα πλέον αποτρόπαια εγκλήματα στην ελληνική Ιστορία. Από τους 77.000 Εβραίους που ζούσαν στην Ελλάδα τις παραμονές του Β Παγκοσμίου Πολέμου, μόλις 10.000 κατάφεραν να επιβιώσουν από τα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης.

Δυστυχώς, το σχεδόν ολοκληρωτικό ξερίζωμα των Ελλήνων Εβραίων δεν έχει πάρει τη θέση που του αντιστοιχεί τόσο στην επίσημη Ιστορία όσο και στην συλλογική μνήμη. Παράλληλα, συνήθως αποσιωπάται το πώς αντιμετωπίστηκαν μεταπολεμικά οι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος από το ελληνικό κράτος και τις τοπικές κοινωνίες.

Στο πλαίσιο των Eteron History Podcasts ο Γιάννης Αλμπάνης συζητάει με την ιστορικό Ρίκα Μπενβενίστε για το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων. Η κ. Μπενβενίστε διδάσκει Μεσαιωνική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Βόλου κι έχει κάνει σημαντικές μελέτες για το Ολοκαύτωμα. Η συζήτηση μαζί της επιχειρεί να φωτίσει πτυχές της ναζιστικής θηριωδίας που δεν είναι γνωστές στο ευρύ κοινό, αλλά και να εμβαθύνει στα πολιτικά και φιλοσοφικά ερωτήματα που θέτει η μελέτη του Ολοκαυτώματος.

Εμβόλιμα στη συζήτηση, η Ελένη Κατωμερή διαβάζει αποσπάσματα από τα βιβλία της Ρίκας Μπενβενίστε “Λούνα” και “Αυτοί που επέζησαν” (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις). Να σημειώσουμε ότι η “Λούνα” έχει γίνει και θεατρική παράσταση, σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη.

Περιεχόμενα Podcast

00:13 Η μαρτυρία του Γιώργου Βαφόπουλου για τους Εβραίους στα καταναγκαστικά έργα (Αυτοί που επέζησαν, σελ. 75)

02:43 Η παρουσία των Εβραίων στην Ελλάδα

07:21 Η ανάμνηση της Λούνας από το κλείσιμο στο γκέτο (Λούνα, σελ. 40)

08:23 Πώς οι ναζί μεθόδευσαν την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων. 

19:42 Η στάση των Χριστιανών απέναντι στις διώξεις των Εβραίων συμπολιτών τους

22:21 Η εκκένωση του Ρεζή Βαρδάρ προς το γκέτο του Βαρόνου Χιρς, από άρθρο του μεταπολεμικού Ισραηλίτικου Βήματος (Αυτοί που επέζησαν, σελ 79)

24:21 Η εβραϊκή αντίσταση

31:33 Η ιστορία του Εβραίου αντάρτη Νταβίντ Ααρών (Αυτοί που επέζησαν, σελ. 70)

34: 50 Η προσαρμογή στη ρουτίνα της φρίκης

37:00 Η μαρτυρία του  Loden Vogel για την πραγματικότητα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (Αυτοί που επέζησαν, σελ. 313)

38:22 Σε τι έγκειται η μοναδικότητα του Ολοκαυτώματος

42:24 Η πορεία του θανάτου (Λούνα, σελ 72)

43:10 Ο αφανισμός των Ελλήνων Εβραίων

44:50 Μια πατρίδα που έχει γίνει ξένη

49:50 Υπόμνημα προ το Γραφείο Παλιννοστήσεως Προσφύγων (Λούνα, σελ 95)

51:40 Η αντιμετώπιση των επιζησάντων από το ελληνικό κράτος και τις τοπικές κοινωνίες

55:35 Ομιλία του Dr Zalman Grinberg λίγο μετά την απελευθέρωση από τα στρατόπεδα (Αυτοί που επέζησαν, σελ. 173)

57:16 Η αίσθηση του θανάτου και το κύμα της ζωτικότητας

1:00:14 Τι απομένει από τον σεφαραδίτικο πολιτισμό

1:04:35 Με ποιο δικαίωμα μίλησαν οι ποιητές; (Abel Jacob Hertzberg, Between Two Streams: A Diary from Bergen-Belsen. Αυτοί που επέζησαν, σελ. 173)