Eteron History Pods | Μικρασιατική Καταστροφή: Μια συζήτηση με τον Αντώνη Λιάκο [Podcast]
Οι εικόνες της Σμύρνης που καίγεται, αποτελούν αναπόστατο τμήμα της συλλογικής μνήμης των Ελληνίδων και των Ελλήνων. Έναν αιώνα μετά, η Μικρασιατική Καταστροφή παραμένει ένα πολιτισμικό τραύμα, ένα ελληνικό τραύμα.
Η αναπόφευκτη συναισθηματική φόρτιση καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη νηφάλια ανάλυση των δραματικών γεγονότων μέσα από τα οποία αναδύθηκε η σύγχρονη Ελλάδα. Αυτή η ανάλυση είναι όμως απολύτως αναγκαία όχι μόνο για να κατανοήσουμε το “τότε”, αλλά και για να στοχαστούμε το “τώρα”. Το “τώρα” των γεωπολιτικών παιχνιδιών, των πολεμικών συγκρούσεων, της διαμορφωσης των ταυτοτήτων, του ανθρώπινου πόνου.
Στο πρώτο επεισόδιο των Eteron History Podcasts ο Γιάννης Αλμπάνης συζητάει για τη Μικρασιατική Καταστροφή με τον Αντώνη Λιάκο, ομότιμο καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, συγγραφέα του “Ο ελληνικός 20ος αιώνας” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
Περιεχόμενα Podcast
01:17 Τα Βαλκάνια δεν ήταν η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Οι βαλκανικές συρράξεις αποτελούν μέρος του πολιτικού γίγνεσθαι και των στρατιωτικών ανταγωνισμών της Ευρώπης.
03:12 Η σύνδεση των εκδίωξης των μουσουλμάνων των Βαλκανίων με τους διωγμούς των χριστιανών της Μικράς Ασίας.
05:05 Ο πόλεμος στη Μικρά Ασία δεν είχε μέτωπα. Ήταν απλωμένος παντού και οι πολίτες εμπλέκονταν στις βαιότητες.
06:17 Η πρώτη συζήτηση μεταξύ Βενιζέλου και Νεότουρκων για ανταλλαγή πληθυσμών.
07:30 Οι ελληνικές κυβερνήσεις είχαν συνείδηση των κινδύνων της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Η επίδραση των προσφύγων που ήδη είχαν έρθει από τη Μικρά Ασία, ο διαμελισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Μεγάλη Ιδέα.
09:21 Η Μεγάλη Ιδέα ήταν πάντοτε εξαρτημένη από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Τα ελληνικά σχέδια για τη Μικρά Ασία εξαρτιόνταν από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία.
13:19 Η υποτίμηση από τους Έλληνες και τους Δυτικούς του τουρκικού εθνικού κινήματος υπό τον Κεμάλ. Μια νέα Τουρκία αναδύεται.
16:32 Η συμμαχία με τους μπολσεβίκους ενισχύει τον Κεμάλ.
17:47 Η Συνθήκη των Σεβρών ήταν εξαρχής διάτρητη και όλοι επιδίωκαν την ανατροπή της.
18:28 Η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του 1920 ήταν μόνο η πρόφαση για την αλλαγή της αγγλικής και γαλλικής πολιτικής, η οποία έτσι κι αλλιώς θα συνέβαινε. Ο ελληνικός στρατός δεν μπορούσε να κρατήσει τα εδάφη της Μικράς Ασίας.
20:23 Μια αδιανόητη ανθρωπιστική καταστροφή. Οι νεκροί στη Μικρά Ασία μπορεί να έφτασαν τα 2,5 εκατομμύρια.
23:40 Περίπου οι μισοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία. Οι πρόσφυγες είχαν πολύ μεγάλες διαφορές μεταξύ τους.
27:29 Η στάση των γηγενών απέναντι στους πρόσφυγες.
28:54 Η Οδύσσεια των προσφύγων.
31:26 Η ανταλλαγή πληθυσμών: ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι και τουρκόφωνοι χριστιανοί.
33:44 Η Ελλάδα επανιδρύεται μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού αποτέλεσε κεντρικό στοιχείο της συγκρότησης του κράτους.
35:52 Η Μικρασιατική Καταστροφή έγινε ένα πολιτισμικό τραύμα για όλους τους Έλληνες.