Μαρία Γκούμα: «Το ευρύτερο οικοσύστημα του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα περιλαμβάνει κοντά στο μισό εκατομμύριο ανθρώπους»

Μαρία Γκούμα
Marketing & Commercial Director στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ).

Δημήτρης Ραπίδης
Υπεύθυνος Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων και Πολιτικός Ερευνητής ΕΤΕΡΟΝ

Πως βλέπετε τον ρόλο σας ως Marketing and Commercial Director στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ);

 Ο ρόλος μου στην ελληνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2021 και είναι ένας αρκετά απαιτητικός και δύσκολος ρόλος, τον οποίο χαίρομαι πολύ που έχω αναλάβει. Η συγκεκριμένη διεύθυνση καλύπτει τις χορηγίες, τα τηλεοπτικά δικαιώματα, το merchandising και γενικότερα όλο το διαφημιστικό κομμάτι, το μάρκετινγκ, όλες τις εκδηλώσεις που διοργανώνουμε, τις δημόσιες σχέσεις, τα e-sports και την εταιρική κοινωνική ευθύνη. 

Πως το ποδόσφαιρο επιδρά και αλληλεπιδρά με την κοινωνία; Πως βιώνετε αυτή τη σχέση μέσα από το ρόλο σας στην ΕΠΟ; 

 Το ποδόσφαιρο, γενικότερα το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας, εκτίμηση που επαληθεύεται και από τις έρευνες και τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας. Οτιδήποτε επηρεάζει το κοινωνικό σύνολο, επηρεάζει κατ’επέκταση και το σύνολο του ποδοσφαίρου. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η οικονομική κρίση του 2010, όπου μειώθηκαν οι θέσεις εργασίας, μειώθηκαν οι δαπάνες όλων των εταιρειών αναφορικά με τις διαφημίσεις και ταυτόχρονα περιορίστηκαν και τα χρήματα που δίνονταν σε εμπορικές χορηγίες σε ομάδες και συνολικά στο οικοσύστημα του ποδοσφαίρου. Με την πανδημία του κορονοϊού επίσης είχαμε ακριβώς το ίδιο, καθώς μετά τον τουρισμό, η βιομηχανία του αθλητισμού ήταν εκείνη που επλήγη πιο πολύ. Και όμως βρήκαμε τρόπους να αντιδράσουμε και να προχωρήσουμε στην ψηφιακή μετάβαση, στο digital transformation σε αρκετούς τομείς ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα στο φίλαθλο κοινό να συνεχίζει να παρακολουθεί το άθλημα. 

 Τη δεδομένη περίοδο, θα μπορούσε να πω ότι είμαστε σε μια «παραγωγική ηρεμία». Όλο το οικοσύστημα της ομοσπονδίας προσπαθεί καθημερινά για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου σε όλη την Ελλάδα, την προώθηση του ευ αγωνίζεσθαι και τη στήριξη της ευγενούς άμιλλας. Προσθέτουμε νέες τεχνολογίες και ανταποκρινόμαστε επιτυχώς σε όλες τις συνθήκες, όντας ιδιαίτερα υπερήφανοι που υπηρετούμε το πιο λαοφιλές άθλημα στην Ελλάδα. Και είναι πράγματι το πιο λαοφιλές άθλημα στη χώρα μας, μετά και από τις πιο πρόσφατες έρευνες που κάναμε τόσο εμείς εσωτερικά ως Ομοσπονδία, τόσο σε συνεργασία με την UEFA, καταδεικνύουν αυτό ακριβώς.  

 Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στην προσπάθειά σας να προωθήσετε το ελληνικό ποδόσφαιρο και να το κάνετε πιο ελκυστικό στο ευρύ κοινό;

 Είμαστε στην ευτυχή συγκυρία να βρίσκεται σε εξαιρετική φόρμα η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου ανδρών, η «ναυαρχίδα» του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μια ομάδα που συσπειρώνει γύρω της όλους μας και κάνει υπερήφανο τον ελληνικό λαό. Συνδέοντας το χθες με το σήμερα, το επίτευγμα του 2004 είναι ένα μοναδικό «success story» σε παγκόσμιο επίπεδο, μια πρωτοφανής ιστορία στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο και μια τεράστια κληρονομιά και η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς είναι να κρατήσουμε τις νέες γενιές κοντά στο άθλημα και να δημιουργήσουμε τους μελλοντικούς ποδοσφαιριστές, αλλά και να έχουμε κοντά μας τους νέους, πιστούς φιλάθλους του αθλήματος. Μια μεγάλη πρόκληση για το ελληνικό ποδόσφαιρο γενικότερα είναι να καταφέρουμε να μετρήσουμε την αγάπη του κόσμου για το άθλημα, αλλά και να το εκσυγχρονίσουμε σε πολλά επίπεδα, ακολουθώντας τις πολύ καλές πρακτικές που υπάρχουν διεθνώς. 

Πως αξιολογείτε τις εμπορικές δυνατότητες του ελληνικού ποδοσφαίρου και ποια είναι η στρατηγική της ΕΠΟ για την προσέλκυση νέων χορηγών και επενδυτών;

 Όπως αναφέραμε και παραπάνω, το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα και οι αριθμοί είναι αυτοί που λένε πάντα την αλήθεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, το ευρύτερο οικοσύστημα του ποδοσφαίρου περιλαμβάνει κοντά στο μισό εκατομμύριο ανθρώπους, αν συμπεριλάβουμε όλους τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες αθλητές, τους προπονητές, τους διοικητικούς παράγοντες, όσους ασχολούνται καθημερινά από διάφορα πόστα με το άθλημα. Οπότε βλέπουμε ένα pool δυνητικών πελατών και ένα πολύ σημαντικό διαφημιστικό πεδίο, με μεγάλο ηλικιακό και δημογραφικό εύρος. Για μια εταιρεία που θέλει να χορηγήσει, να επενδύσει σε ένα ποδοσφαιρικό προϊόν, είναι δεδομένη η επιτυχία της. 

 Σαν Ομοσπονδία, έχουμε αναπτύξει μια ευρεία γκάμα προϊόντων και έχουμε διαμορφώσει ένα διαφορετικό πλάνο προβολής για το καθένα, ανάλογα με τις απαιτήσεις και τους στόχους που θέτει μια εταιρεία. Εμείς κατευθύνουμε την εκάστοτε εταιρεία σε επενδύσεις σε προϊόντα που ταιριάζουν με τα δεδομένα και τους στόχους της, είτε αυτό είναι το Κύπελλο Ελλάδας, είτε το ποδόσφαιρο γυναικών,  το οποίο έχει ξεκινήσει πάρα πολύ δυνατά να μπαίνει στις ευρωπαϊκές αγορές και στις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας τάσεις ανάπτυξης και στην Ελλάδα. Είμαστε ακόμη σε πρώιμο στάδιο, καθώς το πρωτάθλημα δεν είναι επαγγελματικό αλλά ημι-επαγγελματικό, όμως βλέπουμε ότι όλο και περισσότερα κορίτσια ασχολούνται με το ποδόσφαιρο, η εθνική ομάδα έχει παίκτριες που αγωνίζονται σε πρωταθλήματα του εξωτερικού και αυτό σημαίνει ότι αρχίζουμε και αναδεικνύουμε νέες αθλήτριες που προβάλλουν το άθλημα και το ποδόσφαιρο γυναικών στη χώρα. 

 Είναι μείζονος σημασίας οι συνεργάτες μας να είναι απόλυτα ευχαριστημένοι από την όλη χορηγία και η επένδυσή τους να ανταποκρίνεται απόλυτα σε αυτό που θέλουν, στις προσδοκίες τους. Έχουν αρχίσει και έρχονται νέοι χορηγοί στην ομοσπονδία, ενώ με όσους συνεργαζόμαστε ήδη εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας και είναι πάρα πολύ ευχαριστημένοι με τις υπηρεσίες που λαμβάνουν από εμάς. 

 Μιλήσατε για το ποδόσφαιρο γυναικών και θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε με ποιους τρόπους και μέσα από ποια «κανάλια» και δράσεις η ΕΠΟ στηρίζει την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου γυναικών. Επίσης, πως κινείται η Ομοσπονδία στο ποδόσφαιρο ατόμων με αναπηρίες, όσο και στο ζήτημα της καταπολέμησης του ρατσισμού και της βίας στα γήπεδα; Τρία διαφορετικά θέματα εξίσου σημαντικά και κρίσιμα ωστόσο το καθένα από αυτά. 

 Η Ομοσπονδία, στο πλαίσιο της προώθησης του αθλήματος και της κοινωνικής προσφοράς, έχει αναπτύξει δράσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα ως επί το πλείστων μέσα από τη διεύθυνση γραμματείας ποδοσφαίρου, αλλά και στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Υπάρχει επίσης η καμπάνια της UEFA FootbALL που «τρέχει» αυτή τη στιγμή, με κεντρικό μήνυμα ότι το ποδόσφαιρο είναι προσβάσιμο σε όλους, είναι για όλους, χωρίς εξαιρέσεις, απέναντι στον ρατσισμό, τις διακρίσεις και τα φαινόμενα βίας. Το ποδόσφαιρο που αγαπάμε και υπηρετούμε είναι ακριβώς αυτό· ένα άθλημα χωρίς καμία ανοχή σε όλα αυτά τα φαινόμενα. 

 Ειδικά για το ποδόσφαιρο γυναικών, η Ομοσπονδία θέλει να το εδραιώσει, να το αναπτύξει, να στηρίξει την προβολή του και να αναδείξει τη σημασία της συμπερίληψης, να εξαλειφθεί το στερεότυπο ότι το ποδόσφαιρο είναι «ανδροκρατούμενο» άθλημα. Οι βασικοί μας στόχοι είναι η ενισχυθεί η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο γυναικών, να ενισχυθεί το brand equity σε σχέση με άλλα αθλήματα που επιλέγουν οι γυναίκες, να διατηρήσουμε τις παίκτριες που ήδη αγωνίζονται κοντά στο άθλημα. Και όλα τα υπόλοιπα τμήματα της Ομοσπονδίας, το αγωνιστικό, η στρατηγική ανάπτυξη και οι Εθνικές Ομάδες έχουν εκπονήσει πλάνα που ο βασικός άξονας είναι η ανάπτυξη του αθλήματος μέσω των στοχευμένων δράσεων.

 Για το ποδόσφαιρο ατόμων με αναπηρίες, όπως και για όλα τα αθλήματα και τις ομάδες στα οποία αγωνίζονται άτομα με αναπηρία, υπεύθυνη είναι η Ομοσπονδία ΑμεΑ. Παρόλα αυτά, εμείς προχωράμε αρκετές δράσεις και έχουμε εξαιρετική συνεργασία με την αντίστοιχη Ομοσπονδία. Ξεκινάμε με το ποδόσφαιρο των τυφλών, ένα σχετικά οργανωμένο άθλημα, όπου υπάρχουν δύο ομάδες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και έχουμε δύο διεθνή τουρνουά μέχρι στιγμής. Στηρίζουμε σε ό,τι χρειάζεται, αλλά και μέσα από το κονδύλιά μας όταν έχουμε τη δυνατότητα. Θέλουμε ακόμα να ξεκινήσουμε δράσεις με την ομάδα των ακρωτηριασμένων και με το ποδόσφαιρο κωφών, που δεν είναι τόσο οργανωμένα όσο το ποδόσφαιρο τυφλών, έχοντας ως πλάνο μέσα στα επόμενα χρόνια να προχωρήσουμε σε οργανωμένες δράσεις και στο κομμάτι αυτό. Επίσης, βάζω στη συζήτηση και το ποδόσφαιρο προσφύγων, ένα σημαντικό κομμάτι του ποδοσφαίρου ευρύτερα. Εδώ έχουμε ήδη διοργανώσει ένα τουρνουά και ένα αντίστοιχο τουρνουά παιδιών προσφύγων στη Χίο, για να συμβάλλουμε στην ένταξή τους στην κοινωνία, ενώ παράλληλα έχουμε προχωρήσει σε σεμινάρια σε ενήλικες πρόσφυγες για θέματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Πήραμε μέρος με την ελληνική ομάδα στο τουρνουά που διοργάνωσε η UEFA, συμμετέχοντας για τρίτη χρονιά, καταγράφοντας και αξιόλογη πορεία.

Ποια είναι η γνώμη σας για την εικόνα του ελληνικού ποδοσφαίρου στο εξωτερικό; Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, τι feedback λαμβάνετε από τους ομολόγους σας σε άλλες ευρωπαϊκές ομοσπονδίες; 

Το ελληνικό ποδόσφαιρο, τόσο από τις επιτυχίες που είχε η εθνική ομάδα ανδρών, αλλά και οι σύλλογοί μας τα τελευταία χρόνια, χαίρει εκτίμησης από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ομοσπονδίες. Υπάρχουν χώρες που παραδοσιακά είναι πολύ πιο ανεπτυγμένες από εμάς ποδοσφαιρικά, όπως η Αγγλία για παράδειγμα, εκεί όπου γεννήθηκε το ίδιο το άθλημα, το ανέπτυξε και το εξέλιξε σε όλα τα επίπεδα. Το ποδόσφαιρο είναι ένα προϊόν και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Αυτό έμαθα από τις σπουδές μου στο Λίβερπουλ, αυτό έμαθα από την εμπειρία μου και όσα έζησα σε μια πόλη που ζει και αναπνέει για το ποδόσφαιρο, κάτι στο οποίο προσαρμόζεται σταδιακά και η δική μας νοοτροπία στην Ελλάδα. Είναι τρομερά θετικό ότι υπάρχουν σεμινάρια που διοργανώνει η UEFA και η FIFA με στόχο να ερχόμαστε κοντά από όλες τις Ομοσπονδίες, να ανταλλάσουμε καλές πρακτικές και  γνώση και να εξελισσόμαστε. 

Στο ίδιο πλαίσιο, ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι αλλά και οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι της ΕΠΟ για το ελληνικό ποδόσφαιρο; 

Σε επίπεδο μάρκετινγκ και στο ζήτημα της εμπορικής ανάπτυξης, μακροπρόθεσμοι στόχοι για το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι να παραμείνει το πιο αγαπητό άθλημα στην Ελλάδα, να αυξήσει περαιτέρω το brand awareness και το loyalty των φιλάθλων, να συνεχιστεί η οικοδόμηση στρατηγικών σχέσεων που έχουμε και να γίνει η ψηφιακή μετάβαση που χρειαζόμαστε, να φύγουμε από την αναλογικότητα και να μπούμε σε ένα νέο, σύγχρονο περιβάλλον. Σε ό,τι έχει να κάνει τώρα με τους βραχυπρόθεσμους στόχους, απλώς θα επαναλάβω την εκπεφρασμένη στοχοπροσήλωση της διοίκησης της Ομοσπονδίας στην πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 και στην απόκτηση  προπονητικού κέντρου για τις Εθνικές Ομάδες. 

Θα μπορούσε η χώρα μας να φιλοξενήσει μια μεγάλη διεθνή διοργάνωση όπως, π.χ., το Μουντιάλ ή το Euro; Είμαστε πολύ μακριά από μια τέτοια εξέλιξη ή όχι;  

Το προηγούμενο ενάμιση χρόνο περίπου η χώρα μας φιλοξένησε δύο πολύ μεγάλα ποδοσφαιρικά event: το ευρωπαϊκό Super Cup τον Αύγουστο του 2023 στο στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης» και τον τελικό του Conference League τον Μάιο του 2024 στην «OPAP Arena». Δύο πολύ απαιτητικά event, μέσα από τα οποία αποδείξαμε ότι μπορούμε να διοργανώσουμε τέτοιας σημασίας εκδηλώσεις και να ανταπεξέλθουμε σε όλες τις δυσκολίες.  

Η προοπτική ανάληψης μιας μεγάλης διοργάνωσης είναι εφάμιλλη των Ολυμπιακών Αγώνων, που σημαίνει ότι είναι ένα εθνικό event που αφορά τη χώρα και όχι απλώς την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της. Για να φιλοξενηθεί ένα Μουντιάλ για παράδειγμα, θα πρέπει να γίνουν πολύ σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, κυρίως σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Θα πρέπει να προετοιμαστούμε αρκετά χρόνια πριν από τη διεξαγωγή τους, οπότε είναι ένα project το οποίο έχει πολύ μακροπρόθεσμο στόχο.