Τετάρτη του Βιβλίου #2
Τετάρτη του Βιβλίου #2 // Η λογοτεχνική μετάφραση την περίοδο της χούντας και της Μεταπολίτευσης
Η ιστορία της λογοτεχνικής μετάφρασης είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πεδίο έρευνας καθώς τα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που μεταφράζονται και εκδίδονται στα ελληνικά αποτελούν σημαντικό μέρος της λογοτεχνικής και πολιτισμικής μας ιστορίας· συνέβαλαν και συνεχίζουν να συμβάλλουν στην πολιτισμική ανάπτυξη της χώρας μας. Η μετάφραση αποτελεί μέσο για τον διάλογο των εθνικών λογοτεχνιών μεταξύ τους και συντελεί στη δημιουργία συνεχώς νέων λογοτεχνικών ζυμώσεων. Η μελέτη των λογοτεχνικών μεταφράσεων μάς επιτρέπει, επίσης, να αξιολογήσουμε την απήχηση ενός έργου ή ενός συγγραφέα στη χώρα μας αλλά και να αναζητήσουμε τους παράγοντες εκείνους που καθορίζουν τις εκδοτικές επιλογές μεταφρασμένης λογοτεχνίας: ποιοι εκδότες επιλέγουν ποια έργα, από ποιους μεταφράζονται, ποιες είναι οι γλώσσες πηγή κ.λπ. Η μελέτη όλων αυτών των παραμέτρων μάς δίνει μία καλύτερη εικόνα της εκδοτικής δραστηριότητας αποτυπώνοντας μία πτυχή της πολιτισμικής μας ιστορίας, αυτή της λειτουργίας των εκδοτικών οίκων σε μία μάλιστα ταραχώδη πολιτικά περίοδο που κλόνισε και απορρύθμισε τη λειτουργία τους. Αναδεικνύεται ταυτόχρονα και ένα τεράστιο αριθμητικά σύνολο μεταφραστών που σε μεγάλο βαθμό είναι βυθισμένοι στην αφάνεια ή και παντελώς άγνωστοι.
Η Αμαλία Σταθάκη είναι υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος
μεταπτυχιακού τίτλου στη Μετάφραση-Μεταφρασεολόγια, πτυχιούχος Τμήματος Γαλλικής
Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ.
Το Εργαστήριο Ιστορίας του Βιβλίου (ΕΙΒ) του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών (ΕΚΠΑ) μελετά τους πολλαπλούς ρόλους του βιβλίου ως δίαυλο επικοινωνίας, πολιτισμικό αγαθό, υλικό αντικείμενο, εμπορική αξία, φορέα γνώσης και πηγή ευχαρίστησης. Ενδιαφέρεται για τη δημιουργική πλευρά της συγγραφής αλλά και για τις συνθήκες παραγωγής και διακίνησης του βιβλίου, τις πολιτικές χρήσεις του, την οικονομική του λειτουργία, το ψηφιακό του μέλλον.
Σε αυτό το ευρύ διεπιστημονικό πλαίσιο είναι πολύ σημαντικό να αναδειχθεί και να στηριχθεί η πρωτογενής έρευνα και να διασωθούν τεκμήρια και αρχεία για τα οποία δεν υπάρχει οργανωμένη μέριμνα καταγραφής και συντήρησης. Προσβλέπουμε σε συνεργασίες μεταξύ ερευνητών του βιβλίου από διάφορες γνωστικές περιοχές με στόχο να ενθαρρύνουμε την ανταλλαγή γνώσεων και ερωτημάτων, τη διάχυση των πορισμάτων της έρευνας και τη συγκρότηση ενός διακριτού ερευνητικού πεδίου γύρω από την ιστορία και τη δυναμική του βιβλίου.
Στον κύκλο συναντήσεων, που θα γίνονται μία Τετάρτη κάθε μήνα στον χώρο του Eteron (Λεωκορίου 38-40, Ψυρρή) στις 6:00 μμ., νέοι ερευνητές και υποψήφιοι διδάκτορες θα πάρουν τον λόγο για να παρουσιάσουν τις δικές τους προσεγγίσεις του βιβλίου σε διάφορες ιστορικές περιόδους και από ποικίλες αφετηρίες και αφορμές. Οι συναντήσεις είναι ανοικτές στους ερευνητές, τους επαγγελματίες του βιβλίου, και σε κάθε βιβλιόφιλο και φιλαναγνώστη που ενδιαφέρεται να τις παρακολουθήσει και να συμμετάσχει στις συζητήσεις μας.
Το πρόγραμμα των επόμενων σεμιναρίων έχει ως εξής:
- Τετάρτη 10 Απριλίου 2024 – 18:30 / Αμαλία Σταθάκη – Η λογοτεχνική μετάφραση την περίοδο της χούντας και της Μεταπολίτευσης
- Τετάρτη 22 Μαΐου 2024 – 18:00 / Αθηνά Μαρκοπούλου – Το βιβλίο, αντικείμενο απωθημένης επιθυμίας, και η μάχη για τον νεοελληνικό λογοτεχνικό κανόνα στον ύστερο 19ο αιώνα
- Τετάρτη 19 Ιουνίου 2024 – 18:00 / Αριστέα Κομνηνέλλη – Γαλλική πολιτιστική διπλωματία και βιβλίο: Η εφαρμογή της στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1920-1960