Στη δίνη του αλγορίθμου
Η νέα σχέση των ψηφοφόρων με την κοινωνική πραγματικότητα, όπως παρουσιάζεται στα ΜΜΕ και στα Social Media, είναι πια μέρος της πολιτικής όχι, όμως, υποκατάστατο της. Ευρύτερα, είναι μέρος μιας υποκειμενικής διάστασης που ταλαντεύεται μέσα στο echo chamber που έχει διαμορφώσει ο καθένας μας στον κύκλο επιρροής του.
Παρόλο που βρισκόμαστε στην εποχή που η πρόσβαση στο ευρύ κοινό είναι συγκριτικά πιο εφικτή σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, τα προσωπικά μας echo chambers μοιάζουν να «κλείνουν» όλο και περισσότερο, σαν τέσσερις τοίχους που μας συνθλίβουν μέσα στη δίνη ενός αλγορίθμου.
Όταν μπήκαν στην καθημερινότητα μας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελούσαν το σημείο όπου μπορούσαν να βρεθούν γνωστοί και φίλοι, να συνομιλήσουν και να ανταλλάσσουν περιεχόμενο. Με τα χρόνια η σχέση αυτή εξελίχθηκε και η ανάγκη για διεύρυνση του κοινού ήταν όλο και μεγαλύτερη. Έτσι αρκετά χρόνια μετά, βρισκόμαστε στη φάση όπου οι αλγόριθμοι έχουν προσαρμοστεί για να απευθύνονται σε ευρύ κοινό. Παρόλα αυτά, το περιεχόμενο των χρηστών δεν έχει καταφέρει να προσαρμοστεί ακόμα σε αυτά τα δεδομένα.
Η διαφορά φάσης μεταξύ προσφερόμενου και ζητούμενου περιεχομένου δημιουργεί ένα χάσμα, που οι χρήστες δεν είναι έτοιμοι να καλύψουν, καθώς δεν αντιμετωπίζουν τα Social Media ως επαγγελματικό εργαλείο. Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο που ακόμα προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τη δυναμική του κάθε μέσου, κολλάνε για λίγο τη «νόσο του δημοσκόπου». Κάθε αναφορά στον δημόσιο διάλογο μπορεί να μετρηθεί με στοιχεία. Άλλοι εκλαμβάνουν τους αριθμούς ως επιρροή, άλλοι ως χρήμα και άλλοι ως ένα αποτέλεσμα. Το ζήτημα είναι, λοιπόν, πόσο συγκροτημένα και με ποιες μεθόδους γίνεται αυτή η μέτρηση.
Ατέρμονες αναλύσεις και συγκρίσεις σε προβολές και αλληλεπιδράσεις δημιουργούν εντυπώσεις και τις περισσότερες φορές δε λένε την αλήθεια. Το μικρόβιο το έχουμε λίγο – πολύ όλοι, αλλά όχι, δεν είναι δημοσκοπήσεις. Γίνεται απλά μια «μπακάλικη» ανάλυση επιρροής με βάση κάποια επιφανειακά δεδομένα.
Στην εποχή όπου δεν επικρατεί η ουσία, αλλά η διαγώνια ανάγνωση, δεδομένης της υπερπληροφόρησης, δημιουργείται μια σύγχυση σχετικά με το βάθος και την πραγματική διάσταση των γεγονότων και κατά συνέπεια των αριθμών.
Τίθενται, λοιπόν, το ερώτημα πως θα προσαρμοστεί το κοινωνικό σύνολο στις απαιτήσεις των καιρών;
Δε θα προσαρμοστεί. Αντίθετα, οδεύουμε στο μοντέλο χρηστών πολλών ταχυτήτων, όπου θα υπάρχει απόσταση μεταξύ των δημιουργών και απλών θεατών. Από τη μια οι δημιουργοί που προσαρμόζονται κατάλληλα ή που το παλεύουν και από την άλλη οι απλοί θεατές του διαδικτύου.
Το δεδικασμένο που δημιουργείται αφορά τη λήψη πληροφοριών από τους δημιουργούς και στο τέλος κερδίζει ο πιο ευρηματικός!
Πως αποτυπώνεται αυτό στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μας;
Η από-ιδεολογικοποιημένη κοινωνία που δέχεται επιρροές, δεν έχει κανένα πρόβλημα να διαλέγει και ηγέτες και κυβερνήσεις με όρους ροκ σταρ. Υπάρχουν φωνές που λένε ότι υπάρχει ανάγκη από νέο πολιτικό όραμα και νέα αξιακή στράτευση, αλλά δεν μπορούν να επιμένουν με μέσα ενός εξαντλημένου παρελθόντος.
Το δίλημμα, λοιπόν, δεν είναι «ουσία ή επικοινωνία». Είναι να προσαρμοστεί η ουσία στα δεδομένα του σήμερα. Με σοβαρότητα και ορθό – πρωτότυπο περιεχόμενο, μακριά από την ελαφρότητα του τσιτάτου.
* Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών