Χαρούλα Δημητρίου: «Η ανάγκη για δεύτερη εργασία είναι συχνά απαραίτητη για την κάλυψη των βασικών εξόδων για τις γυναίκες ποδοσφαιρίστριες»

Χαρούλα Δημητρίου
Ποδοσφαιρίστρια, αρχηγός της ομάδας ποδοσφαίρου γυναικών του Παναθηναϊκού, educator-winning coaching και μέλος Δ.Σ του Πανελληνίου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών και Ποδοσφαιριστριών (ΠΣΑΠΠ).

Δημήτρης Ραπίδης
Υπεύθυνος Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων και Πολιτικός Ερευνητής ΕΤΕΡΟΝ

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη παρακάτω: 

 Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ποδοσφαιρίστριες τόσο στην εξασφάλιση οικονομικής σταθερότητας, όσο και σε προσωπικό επίπεδο; Υπάρχει ανάγκη για δεύτερη εργασία και πως αυτό εμποδίζει την επαγγελματική τους εξέλιξη;

 Οι γυναίκες ποδοσφαιρίστριες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε σοβαρές δυσκολίες στην εξασφάλιση οικονομικής σταθερότητας και στην προσωπική μας ζωή, κυρίως λόγω των χαμηλών αμοιβών, της έλλειψης χορηγιών και των περιορισμένων πόρων από τις ομάδες. Αν και κάποιες ομάδες έχουν σημειώσει πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ο δρόμος για πλήρη ανάπτυξη παραμένει μακρύς. Η ανάγκη για δεύτερη εργασία είναι συχνά απαραίτητη για την κάλυψη των βασικών εξόδων και μειώνει σημαντικά τον χρόνο που μπορούμε να αφιερώσουμε σε επιπλέον προπόνηση, αποκατάσταση και προσωπική ανάπτυξη. Ακόμη, ο συνδυασμός επαγγελματικής αβεβαιότητας, ανεπαρκούς κοινωνικής αναγνώρισης και έλλειψης στήριξης δημιουργεί πρόσθετες πιέσεις, περιορίζοντας τις αθλητικές φιλοδοξίες. 

 Η Μίλαν πρόσφατα εισήγαγε μια πολιτική μητρότητας για τις παίκτριές της. Στην Ελλάδα ποια είναι η κατάσταση; Εάν μία παίκτρια μείνει έγκυος για παράδειγμα, ποια πρακτική ακολουθείται;

 Η πρωτοβουλία της Μίλαν να εισάγει πολιτική μητρότητας αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για το ποδόσφαιρο γυναικών, ωστόσο η κατάσταση στην Ελλάδα απέχει αρκετά από τέτοιες εξελίξεις. Ενώ η UEFA έχει θεσπίσει πολιτική μητρότητας για το ποδόσφαιρο γυναικών, η οποία ισχύει από τον Ιανουάριο του 2021 και περιλαμβάνει κανονισμούς που διασφαλίζουν τα δικαιώματα των παικτριών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, στην Ελλάδα οι αθλήτριες αγωνίζονται με ερασιτεχνικές συμβάσεις και σε αυτές εξακολουθεί να αναγράφεται πως ο σύλλογος διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει μονομερώς την ισχύ σε περίπτωση εγκυμοσύνης. Ελάχιστες ομάδες έχουν αφαιρέσει το παραπάνω από τις συμβάσεις. Φυσικά αυτό ενισχύει την ανασφάλεια για τις αθλήτριες, οι οποίες βρίσκονται συχνά αντιμέτωπες με το δίλημμα της συνέχισης της καριέρας ή της δημιουργίας οικογένειας. 

 Ποιες μορφές διακρίσεων, στερεοτύπων και προκαταλήψεων υπάρχουν στο ποδόσφαιρο γυναικών;

 Το ποδόσφαιρο γυναικών συνεχίζει να αντιμετωπίζει διακρίσεις, στερεότυπα και προκαταλήψεις που περιορίζουν την ανάπτυξή του. Η οικονομική ανισότητα, οι χαμηλές αμοιβές και οι ελάχιστες χορηγίες σε σχέση με το ποδόσφαιρο ανδρών, καθώς και περιορισμένες υποδομές και πόροι, αποτελούν βασικές μορφές διάκρισης. Παράλληλα, στερεότυπα φύλου ενισχύουν την αντίληψη ότι το ποδόσφαιρο είναι «ανδρικό» άθλημα, ενώ οι γυναίκες αθλήτριες συχνά αντιμετωπίζουν αμφισβήτηση της θηλυκότητάς τους ή της αθλητικής τους αξίας. Η έλλειψη εκπροσώπησης σε θέσεις λήψης αποφάσεων και η περιορισμένη κάλυψη από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) υποβαθμίζουν περαιτέρω το ποδόσφαιρο γυναικών. Αυτά τα ζητήματα αποτρέπουν την επαγγελματική ανέλιξη των αθλητριών, μειώνουν τη συμμετοχή των γυναικών στον αθλητισμό και περιορίζουν τις ευκαιρίες για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου γυναικών. 

Σχετικά με το τελευταίο σημείο, την κάλυψη του ποδοσφαίρου γυναικών από τα ΜΜΕ σε σχέση με το ποδόσφαιρο ανδρών, πείτε μας λίγα παραπάνω πράγματα για την εικόνα που έχετε. Έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια ή όχι;

 Στην Ελλάδα, η κάλυψη του ποδοσφαίρου γυναικών από τα ΜΜΕ παραμένει περιορισμένη σε σχέση με το ποδόσφαιρο ανδρών. Κάποιοι αγώνες της Α’ κατηγορίας προβάλλονται ζωντανά στην τηλεόραση και υπάρχει μια κάποια μικρή κάλυψη από ειδησεογραφικούς ιστοτόπους. Δεν υπάρχει εκτενής ανάλυση, ρεπορτάζ και συνεχής προβολή, όπως στο ποδόσφαιρο ανδρών. Βέβαια ομάδες που συνδέονται με ιστορικούς συλλόγους έχουν αρχίσει να κερδίζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από φιλάθλους και δημοσιογράφους. Ωστόσο, αυτή η βελτίωση είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο και θεωρώ πως απαιτούνται πιο συντονισμένες προσπάθειες για την εξισορρόπηση της κάλυψης. Παρόλα αυτά παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια υπάρχει πρόοδος, με περισσότερη προσοχή σε μεγάλες διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών, και την αύξηση της προβολής μέσα από τα social media. 

 Ποια χώρα θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για την Ελλάδα στην προώθηση και ενίσχυση του ποδοσφαίρου γυναικών σε όλα όσα συζητάμε παραπάνω; Εσείς προσωπικά, ποια θεωρείτε τα top 3 πρωταθλήματα στην Ευρώπη απ’όπου θα μπορούσαμε να αντλήσουμε ιδέες και να ενσωματώσουμε στοιχεία και πολιτικές;

 Θεωρώ πως η Σουηδία θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για την Ελλάδα στην προώθηση και ενίσχυση του ποδοσφαίρου γυναικών. Η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο ισχυρά και σταθερά αναπτυσσόμενα γυναικεία πρωταθλήματα, τη Damallsvenskan, και έχει καταφέρει να ενσωματώσει το ποδόσφαιρο γυναικών στον γενικότερο αθλητικό πολιτισμό. Η Σουηδία επενδύει σε υποδομές, αναπτύσσει προγράμματα σε επίπεδο βάσης, και δίνει μεγάλη έμφαση στην προβολή των αθλητριών από τα μέσα ενημέρωσης και τους συλλόγους. 

 Τα top 3 πρωταθλήματα στην Ευρώπη, από τα οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να αντλήσει ιδέες, είναι η Women’s Super League στην Αγγλία, ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα πρωταθλήματα με μεγάλη εμπορική επιτυχία. Οι αγώνες προβάλλονται ζωντανά, ενώ οι ομάδες επωφελούνται από τη σύνδεση με ιστορικούς συλλόγους ανδρών, κάτι που ενισχύει τη δημοτικότητά τους. Έπειτα η Division 1 Féminine στη Γαλλία, με ομάδες όπως η Lyon και η PSG. Το γαλλικό πρωτάθλημα θέτει πρότυπα τόσο στον επαγγελματισμό όσο και στην αθλητική επιτυχία, με την επένδυση σε προπονητικές εγκαταστάσεις και τις ίσες ευκαιρίες να είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα προς μίμηση.  Τέλος, η Frauen-Bundesliga στη Γερμανία, ένα από τα πιο σταθερά και οργανωμένα πρωταθλήματα στην Ευρώπη, στο οποίο είχα και την ευκαιρία να αγωνιστώ για 3 χρόνια. Η Γερμανία δίνει έμφαση στην ανάπτυξη ταλέντων από μικρή ηλικία και επενδύει συνεχώς σε επίπεδο βάσης.