Shaking the Vote EU: Οι συνέπειες του polycrisis είναι παρούσες

Η κάλπη των ευρωεκλογών έδειξε δυσαρέσκεια, χωρίς όμως να αναδείξει εναλλακτική διακυβέρνησης. Η ΝΔ έχασε σημαντικές δυνάμεις, αλλά παραμένει κυρίαρχη στο πολιτικό παιχνίδι. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ δεν κατάφεραν να ενισχυθούν, αποδεικνύοντας ότι ακόμα δεν φαίνεται να είναι σε θέση να διεκδικήσουν με ρεαλιστικούς όρους τη διακυβέρνηση, είτε σε μια μονοκομματική, είτε σε μια πολυκομματική κυβέρνηση. 

Οι πολίτες, είτε ψηφίζοντας, είτε απέχοντας, έστειλαν κάποια σημαντικά μηνύματα. Περιμένουν περισσότερα από την κυβέρνηση, όπως περιμένουν περισσότερα και από την αντιπολίτευση. Σε σημαντικό βαθμό κατέφυγαν σε ψήφο διαμαρτυρίας, στηρίζοντας επιλογές υπερσυντηρητικές, σκοταδιστικές, και σε κάποιο βαθμό επιλογές χαβαλέ και απελπισίας. Οι επάλληλες κρίσεις (ή το polycrisis για να το συγκεντρώσουμε σε έναν όρο που κυριαρχεί στη σύγχρονη βιβλιογραφία) – από τη χρηματοπιστωτική κρίση μέχρι την πανδημία και την ακρίβεια, το κόστος στέγασης κλπ – δεν έχουν αντιμετωπιστεί πειστικά και αποτελεσματικά και η κοινωνία αντιδρά απέναντι στα αδιέξοδα με τρόπο απρόοπτο: άλλοτε απέχοντας, άλλοτε αποδοκιμάζοντας, άλλοτε στηρίζοντας ακραία πολιτικά δυνάμεις στο φάσμα της άκρας δεξιάς, του εθνικισμού και της συνωμοσιολογίας, άλλοτε στηρίζοντας μαζικά και με επιμονή τη ΝΔ, φτάνοντας να την καθιστούν απόλυτα κυρίαρχη πολιτική δύναμη σε πέντε εκλογικές αναμετρήσεις από το 2019 μέχρι και σήμερα, εκτός των ευρωεκλογών όπου ναι μεν αποδοκιμάστηκε, αλλά περιμένει πρώτη και σε μεγάλη απόσταση από τον δεύτερο και τρίτο. 

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι φετινές ευρωεκλογές επιβεβαίωσαν την άνοδο των δυνάμεων της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη των 27 κρατών-μελών, μια τάση που παρατηρείται ήδη από το 2014 και κορυφώνεται σταθερά. Πρόκειται για μια πολιτική πραγματικότητα που χτίζεται σταδιακά και στην οποία δεν φαίνεται να υπάρχει πειστική απάντηση από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις. Εάν ο ακροδεξιός χώρος ήταν ενωμένος, θα αποτελούσε τη δεύτερη σε εκλογική δύναμη ευρωομάδα και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουν στις Βρυξέλλες, παρότι σπάνια αναφέρεται δημοσίως. Όμως, ο χώρος αυτός δεν είναι ενωμένος, είναι κατακερματισμένος, υποφέρει από εσωτερικές έριδες και συγκρούσεις και αυτό δίνει τη δυνατότητα – και κάποιον ακόμη χρόνο – στις ευρωπαϊκές δημοκρατικές δυνάμεις, όσες διεκδικούν ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο για την ΕΕ και την Ευρωζώνη, να ανοίξουν το βηματισμό τους, να κατανοήσουν γιατί δεν πείθουν, να αλλάξουν στρατηγική και να καταφέρουν να οικοδομήσουν γέφυρες συνεργασίας και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα εθνικά κοινοβούλια. 

Μέσα από τις Όψεις Ιουνίου, με τη κρίσιμη συμβολή πολιτικών αναλυτών, ακαδημαϊκών και συγγραφέων, επιχειρούμε να αποτιμήσουμε το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης, να φωτίσουμε πτυχές της ψήφου, να συμβάλλουμε στο διάλογο για τα συμπεράσματα της εκλογικής και πολιτικής αναμέτρησης, με το βλέμμα στο επόμενο διάστημα και στο νέο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον που διαμορφώνεται.